Xushnudbek.uz

КОРХОНАНИНГ НОЧОРЛИГИ (банкротлиги) – тижоратчи ташкилот бўлган юридик шахс, давлат корхонасидан ташқари, шунингдек матлубот кооперативи ёки ижтимоий фонд шакллида иш олиб бораётган юридик шахснинг кредиторлар талабларини қондиришга қурби етмаса, суднинг қарорига мувофиқ у ночор (банкрот) деб ҳисобланиши мумкин. Юридик шахснинг банкрот деб ҳисобланиши унинг тугатилишига олиб келади. Тижоратчи ташкилот бўлган юридик шахс, шунингдек матлубот ккоперативи ёки ижтимоий фонд шаклида иш олиб бораётган юридик шахс кредиторлар билан биргаликда ўзининг банкротлигини эълон қилиш ҳамда ихтиёрий суратда ўзини тугатиш ҳақида қарор қабул қилиш ... Батафсил »

КОРХОНАНИ СОТИШ ШАРТНОМАСИ – олди–сотди шартномасининг ЎзР Фкда назарда тутилган махсус тури. К.с.ш. бўйича сотувчи мулкий мажмуа бўлган бутун корхонани (сотувчи бошқа шахсларга бериш ҳуқуқига эга бўлмаган ҳуқуқ ва мажбуриятлардан ташқари) харидорга мулк сифатида беради. Агар шартномада бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, фирма номи, товар белгиси, хизмат белгиси ҳамда сотувчи ва уни товарларини, иш ва хизматларини ажратиб турувчи бошқа воситаларга, шунингдек, унга лицензия асосида тегишли бўлган ана шундай фарқловчи воситалардан фойдаланиш ҳуқуқлари харидорга ўтади. Сотувчининг тегишли фаолият билан шуғулланиш учун ... Батафсил »

КОРРУПЦИЯ (лотинча corruptio – айниш, порага сотилиш) – мансабдор шахснинг ўз мансаби бўйича берилган ҳуқуқларни бойиш мақсадларида суистеъмол қилишидан иборат. Мансабдор шахсларни сотиб олиш, уларнинг порага сотилиши ҳам К. дейилади. К. давлат аппарати ва парламент фаолиятида айниқса лавозимларга сайлов ўтказиш харажатларини кўтариш кўринишларида ҳам учрайди. Сайланган киши турли имтиёзлар, ёрдам, хизматлар кўрсатиб ўз “қарзини” қайтаради. Аксарият К. лоббизмни монополияларнинг қонунчилик органлари ва амалдорларга тазйиқ ўтказиш билан шуғулланадиган муассаса ва агентлари тизими б–н боғлиқ. Халқаро миқёсда 1970 й. ларда Японияга самалётлар ... Батафсил »

КОРРЕСПОНДЕНТЛИК ШАРТНОМАСИ – мамлакат ичида ёки ташқарисидаги банклар орасида тузилган битим бўлиб, унга кўра улардан бири бошқасининг тўлов ва ҳисоб–китоблар бўйича топшириғини бажаради. Бунда банклар ўзаро ҳисоб–китоблар қайси ҳисобварақлар бўйича амалга оширилишини келишиб оладилар, бир–бирларига мансабдор шахслари имзоларининг намуналарини ва комиссияси мукофот тарифларини берадилар. Батафсил »

КОРПОРАЦИЯ – АҚШ ва бошқа бир қатор давлатлар ҳуқуқий тилида, одатда, юридик шахс, ташкилот тушунчасини англатади. «К.» ибораси ташкилотнинг мустақиллигини таъкидлаш учун, уни фуқаровий муносабатларнинг бир бутун ягона иштирокчиси эканлигини ифодалаш учун қўлланилади. Барча К.лар, Мас., АҚШда тўрт гуруҳга бўлинади: оммавий, ярим оммавий, тадбиркор ва нотадбиркор К.лар. Батафсил »

КОПИРОВКА – айрим ёзувни ёки имзони копировка қоғози ёрдамида кўчирилиб, устидан сиёҳ ёки паста қалами билан юргизиш. Кўпинча имзоларнинг асл нусхаси керакли ҳужжатга К. йўли билан туширилади ва жиноий мақсадда ишлатилади. К. усули ҳужжатларни ёритиш ва соясини бошқа қоғозга тушириш билан ҳам амалга оширилади. К. турли нурлар ёрдамида кузатиш ва суратга тушириш орқали текшириб аниқланади. (Норбоев) Батафсил »

КОНЦЕССИЯ – чет эллик инвесторга хўжалик фаолиятининг муайян тури билан шуғулланиш учун давлат номидан бериладиган рухсатнома бўлиб, бу фаолиятни амалга ошириш учун давлат чет эллик инвесторга концессия шартномаси тузиш асосида мол–мулк, ер ва ер ости участкаларини топширади. Ушбу Концессия шартномаси қуйидагиларни ўз ичига олади: шартнома нимага тегишлилиги, берилаётган мол–мулкнинг таркиби ва қиймати; ер ва ер ости участкаларининг макон чегаралари; концессия шартномасининг амал қилиш ва ишларнинг бошланиш муддатлари; томонларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари; белгиланган солиқлар ва бошқа тўловларнинг миқдори, уларни тўлаш тартиби, ... Батафсил »

КОНЦЕРН – ишлаб чиқариш корхоналари гуруҳидан фарқли ўлароқ, мулки ва назорат тизими ягоналиги билан, технологик ва ишлаб чиқариш алоқалари мавжудлиги билан ўзаро боғлиқ бўлган иштирокчи корхоналар йиғиндисидир. Концерн рақобат курашда катта миқёсдаги турли соҳавий ишлаб чиқариш комбинацияларидан йирик даромад топади. Бу патентларни, ноу–хау ва ҳ.к.ларни жамлаш, янги техника ҳамда технологияни тез жорий этиш, янги тур маҳсулот ишлаб чиқаришга тезда ўтиш имкониятини беради. Шу аснода «фан–ишлаб чиқариш–сотиш» жараёнини нозик назорат қилиш мумкин бўлади. Батафсил »

ҚОНУНЧИЛИКНИ ТИЗИМЛАШТИРИШ – норматив–ҳуқуқий актларни тартибга солиш ва такомиллаштириш бўйича амалга ошириладиган фаолият бўлиб, уларни белгиланган ва ўзаро ички боғланган тизим ҳолига келтиришни англатади. Қ.т. қонуний тартибга солишни такомиллаштириш, қонунчиликни эскирган актлар ва ўзаро қарама–қарши нормалардан халос қилиш, норматив ҳужжатлардан фойдаланишни енгиллаштириш ва соддалаштириш, жамиятнинг ҳуқуқий маданияти ва ҳуқуқий тарбияси даражасини оширишда катта аҳамиятга эга. Қ.т.нинг мақсади ҳуқуқий ҳужжатларни тартибга солиш, бир тизимга келтириш, уларни фойдаланиш учун қулай қилиб (муайян бўлим, рукнлар асосида таснифлаб) жойлаштиришдан иборат. Қ.т. анъанавий икки шаклда ... Батафсил »

ҚОНУНЧИЛИК ТИЗИМИ – 1) бу ҳуқуқий нормаларнинг ифодаланиш шаклини ўзида акс эттирган ҳуқуқ манбаларининг мажмуидир; 2) ҳуқуқ манбаларининг тузилишини, яъни норматив–ҳуқуқий актлар тизимини ифодаловчи ҳуқуқнинг ташқи шакли – кўринишидир. Қ.т. қуйидаги қонунчилик тузимлаларини (умумлашмаларини) ўз ичига олади: Биринчиси бу қонунчилик соҳалари бўлиб, муайян ҳуқуқ соҳасининг предмети ҳисобланган ижтимоий муносабатларнинг айнан муайян турини тартибга солувчи нормалар тушунилади (мас., ер, оила, жиноят қонунчилиги ва шу к.). Иккинчиси бу қонунчилик соҳаси ичидаги йирик тузимла бўлиб, соҳавий ижтимоий муносабатларнинг муайян турларини тартибга солувчи ҳуқуқ ... Батафсил »