Xushnudbek.uz

ИЗЛАР ЙЎЛАКЧАСИ – трасологик экспертизаларда одам оёқ изи йўлакчалари бир неча хил жойлашувлардан иборат булиб, улар оёқ кийим излари ва яланг оёқ изларидан иборат булади. Бу ерда босилиш излари аломатлари из йўлакчалари, ҳаракат йуналиши, қадам кенглиги, қадам бурчаги ва оёқнинг бурилиш бурчаги аниқланади. Қадам узунлиги – бу унг ва чап оёқ изларининг оралиги. Қадам кенлиги – унг ва чап қадамларнинг ён томонларининг оралик улчамларида ифодаланади. Батафсил »

ИЗ – бирор объектда иккинчи объектга хос маълум ҳодиса хусусиятларининг акс этиши ёки айнанликни аниқловчи (идентификацияловчи) объектда (ўқ, гильза ва ҳоказо) айнанлиги аниқланаётган (идентификацияланаётган) объектнинг (қурол ва ҳоказо) ташқи хоссаларининг акс этиши. Ташқи тузилишни акс эттирувчи излар – динамик, статик таъсирларни акс эттиради: ҳодисалар хоссаларини акс эттирувчи излар – тўсиқ сирти хусусиятларининг юқори температурали газлар ўзгариши ёки юқори босимли газлар таъсирида яқин масофадан отилганда бузилишини акс эттиради. Ҳар қандай содир бўлган воқеа–ходиса изсиз бўлмайди. Излар ўз тузилишига қараб ботиқ ва ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯ – давлат ва жамият томонидан фуқароларни моддий ҳамда ижтимоий жихатдан қўллаб–қувватлаш мақсадида кўриладиган тадбирлар мажмуи. Мамлакатимизда аниқ йўналтирилган, ижтимоий ҳимоя амалга оширилмоқда. У энг аввало қариялар, ногиронлар, кўп болали ва кам таъминланган оилалар, ёш болаларга қаратилган. Ана шу мақсадда фуқаролар моддий таъминотнинг қўшимча шаклларидан нафақалар, натурал ёрдамлар, ижтимоий хизматлар, давлат таъминотига олиш ва х.к. фойдаланадилар. Ҳозирги кунда ижтимоий химоя хажми ва шакллари тез ривожланиб бормоқда. Баъзи соҳа мутахассислари қўшимча ижтимоий ҳимоядан фойдаланадилар. Оғир ва хавфли вазифаларни бажарувчиларга алоҳида ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ХАВФЛИЛИК – жиноятнинг объектив хусусиятларини акс эттирувчи белги. И.х. ҳуқуқий ҳимоя объектларига зарар етказувчи ёки зарар етказишга реал хавф туғдирувчи қилмишларни жиноят тоифасига киритиш кераклилигидан иборатдир. Жиноят сифат ва миқдор ифодасига эга. И.х.нинг сифат жиҳатидан ўзига хослиги унинг тавсифида, миқдорий хусусияти эса И.х.нинг даражасида кўринади. И.х. тавсифи маълум турдаги жиноятнинг ижтимоий хусусияти бўлиб, ўзи йўналган жамоат муносабатларининг моҳияти, қимматлилик тизимида эгаллаган ўрни, объектга етказган зарарининг таркиби, айб шаклига боғлиқдир. И.х. даражаси деб, ижтимоий хавфлилик б–н бир хил тавсифга эга ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ХАВФЛИ ҚИЛМИШ СОДИР ЭТГАН ШАХСНИ УШЛАШ ВАҚТИДА ЗАРАР ЕТКАЗИШ – ЖКнинг 39–м.га кўра ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсни ҳокимият органларига топшириш мақсадида ушлаш вақтида унга зарар етказиш, агар уни ушлаш учун зарур бўлган чораларнинг чегарасидан четга чиқилмаган бўлса, жиноят деб топилмайди. Ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсни ушлаш, одил суд манфаатларини амалга оширишни таъминлашда зарур ҳисобланиб, у жамиятга хавфли фаолиятга барҳам бериш, яширинишни ва ушланган шахс томонидан далилларни йўқотиш, қилмишни олдини олишга хизмат қилади. Айнан шу сабабларга кўра, ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ХАВФИ КАТТА БЎЛМАГАН ЖИНОЯТЛАР – ЖКнинг 15–м.га асосан, И.х.к.б.ж.ларга қонунда озодликдан маҳрум қилишга нисбатан енгилроқ жазолар, қасддан содир этилиб, қонунда уч йилдан кўп бўлмаган муддатга озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо, шунингдек эҳтиётсизлик оқибатида содир этилиб, қонунда беш йилдан кўп бўлмаган муддатга озодликдан маҳрум қилиш тарзидаги жазо назарда тутилган жиноятлар киради. Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ТУЗУМ – давлат ва ҳуқуқ назариясида эътироф этилганидек, жамиятнинг муайян тараққиёт босқичига хос бўлган ижтимоий–иқтисодий муносабатлар тизими. И.т. жамиятда қандай ижтимоий муносабатлар амал қилишини акс эттиради. И.т. жамиятдаги ишлаб чиқаришнинг маълум даражаси, маҳсулотлар тақсимоти ва айирбошлаш, ижтимоий онгнинг характерли хусусиятлари ва одамларни ҳаётнинг ҳар хил соҳаларидаги ўзаро алоқалари анъаналари ҳамда давлат томонидан қўриқланадиган ҳуқуқлардан келиб чиқиб ташкил этилади. (1) Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ТАЪТИЛЛАР – қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда ходимларга муайян мақсадда фойдаланиш мўлжалангани холда бериладиган ишдан холи қилиб қўйиладиган қўшимча вақт. МКнинг 149–м.га биноан: “Ходимлар қуйидаги ижтимоий таътиллар олиш ҳуқуқидан фойдаланадилар: хомиладорлик ва туғиш таътили; болаларни парваришлаш таътили; ўқиш б–н боғлиқ таътиллар; ижодий таътиллар. И.т.нинг муддатлари, улардан фойдаланиш тартиблари қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилган. Жумладан, хомиладорлик ва бола туғиш таътили, муддати ва берилиши ЎзР Адлия вазирлиги томонидан 2002 йил 8 майда 1136–сон б–н рўйхатдан ўтказилган “Давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақалар тайинлаш ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ ТАЪМИНОТ ОЛИШ ҲУҚУҚИ – ЎзР Конст.нинг 39–м.да кафолатланган. Унда кўрсатилишича: “Ҳар ким қариганда, меҳнат лаёқатини йўқотганда, шунингдек боқувчисидан маҳрум бўлганда ва қонунда назар тутилган бошқа ҳолларда И.т.о.ҳ.га эга”. Фуқароларнинг ушбу ҳуқуқи мамлакатимизда зарур ташкилий, иқтисодий ва ҳуқуқий шарт–шароитлар яратилганлиги, хусусан ижтимоий таъминотни амалга оширувчи давлат органлари тизими, жамоат органлари ташкил этилганлиги ва бир маромда ишлаётгани, ҳар йили давлат томонидан бир неча юз миллиард сўм маблағ ана шу мақсадлар учун ажратилаётганлиги ва сарф–харажат қилинаётганлиги, “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”, “Харбий ... Батафсил »

ИЖТИМОИЙ СУҒУРТА БАДАЛЛАРИ – иш берувчилар томонидан ўз ходимлари учун иш хақи фондидан хар ойда тўлаб бориладиган муайян миқдордаги пул суммаси. Хозирги пайтда ЎзР Адлия вазирлиги томонидан 2004 йил 6 апрелда 1333–сон б–н рўйхатга олинган “Ягона ижтимоий тўловни ҳамда давлат ижтимоий суғуртасига мажбурий бадаллар ва ажратмаларни ҳисоблаш, тўлаш, тақсимлаш тўғрисидаги Низом”га мувофиқ, мулкчилик шаклидан қатъи назар, барча юридик шахслар томонидан давлат солиқлари ва мажбурий йиғимларга тенглаштирилган миқдорда тўлаб борилади. Юридик шахслар учун ягона ижтимоий тўлов ставкаси иш хақи фондининг 31%, ... Батафсил »