Xushnudbek.uz

ИМПЕРАТИВ МАНДАТ – бу қоидага кўра ҳокимият вакиллик органининг депутати сайловчилар наказлари б–н боғланган ва ўзининг бутун фаолиятида улар олдида жавобгар бўлиши б–н бирга сайловчилар ишончини оқламаган депутатни муддатидан олдин чақириб олиш мумкинлиги қонунчилик б–н мустаҳкамланган бўлади. Императив методдан социалистик деб аталмиш мамлакатларда ва қатор бошқа тоталитар давлатларда кенг фойдаланилади. Императив метод демократия давлатларида қонунга кўра тақиқланган, чунки у миллий вакиллик принципига зиддир. Бундан ГФР парламенти палаталаридан бири – сайловчилар эмас, балки федерация ўлкалари ҳукуматлари томонидан шакллантириладиган: депутатлар ўз ҳукуматлари ... Батафсил »

ИМПАУНДМЕНТ (инглизча impoundment) – АҚШ Конст.вий амалиётида президентнинг конгресс кейинчалик уларни ўз ихтиёрича фойдаланиш б–н бюджетда назарда тутилган мақсадларга ажратган маблағларни тўла қисман сарфлашни рад этиши.   Батафсил »

ИМПЛЕМЕНТАЦИЯ – халқаро ҳуқуқий нормаларнинг давлат ичкарисида амалга оширилиши, миллий қонунлар ва қонуности ҳужжатларнинг халқаро ҳуқуқий меъёрларга уйгунлашуви. Батафсил »

ИМПИЧМЕНТ (инглизча impeachment) – қатор хорижий давлатларда давлатнинг юқори мансабдор шахслари масъулиятини амалга оширишнинг махсус тартиби. Импичмент тартибига кўра, парламентнинг қуйи палатаси айбловни шакллантиради ва тегишли мансабдор шахсга айб қўяди. Масала парламентнинг юқори палатасида кўрилади. Юқори палата чиқарадиган ҳукм депутатларнинг ўта кўпчилик овози (Мас., АҚШ сенатида овозларнинг 2/3 қисми) б–н қабул қилинади. Жазо лавозимдан четлатишдан нарига ўтмаслиги керак, аммо қоидага кўра Импичмент тартибида лавозимдан четлатилган шахс кейинчалик умумий судда суд қилиниши ва ўзи содир этган хатти–ҳаракатларга мувофиқ жиноий жавобгарликка тортилиши ... Батафсил »

ИНВЕСТИЦИЯ – бу иқтисодий ва бошқа фаолият объектларига киритиладиган моддий ва номоддий неъматлар ҳамда уларга доир ҳуқуқларидир. Инвестиция фаолияти шуғулланувчи субъектларига қараб миллий ва хорижий инвестицияларга бўлинади. Инвестицияларни биргаликда ҳимоя қилиш тўғрисидаги халқаро шартномаларнинг кўпчилигида “инвестиция” деганда, ҳар бир давлатнинг юридик ва жисмоний шахслари бир–бирларининг худудларига инвестиция сифатида киритган ҳар қандай мулк тушунилади. Шунингдек, халқаро инвестиция фаолияти деганда, юридик ва жисмоний шахсларнинг ёхуд давлатнинг ўз мулкининг бир қисмини (инвестиция мулкини) ажратиш ва фойда (даромад) олиш ёхуд инвестор учун муҳим бўлган ... Батафсил »

ИНАУГУРАЦИЯ (инглизча inauguration) – АҚШда ва бошқа бир қанча мамлакатларда янги сайланган давлат бошлиғининг шу олий лавозимни бажаришга киришиши муносабати б–н ўтказиладиган тантанали маросим. Батафсил »

ИМТИЁЗЛИ ТАРИФ (ёки преференциал режим) – БКК ишчи ҳужжатига мувофик, бу маълум бир мамлакатлар узаро алмашинаётган товарларда, ёки кандайдир келишув шартларини белгилашда муайян манфаатлар кузда тутилган товарлардан олинадиган божхона божларининг қулайрок (енгилрок) ставкаларини киритиш. Батафсил »

ИМТИЁЗЛИ СОТИБ ОЛИШ ҲУҚУҚИ – имтиёзли сотиб олиш ҳуқуқи умумий мулк ҳуқуқининг улушли шаклида вужудга келиб, унгу кўра мулкдорлардан бири ўз улушини бошқа шахсга сотган вақтида қолган мулкдорлар сотилаётган улушни у сотиладиган нархда ва бошқа тенг шартларда имтиёзли сотиб олиш ҳуқуқига эга бўладилар, ким ошди савдоси орқали сотиш ҳоллари бундан мустасно. Умумий мулкдаги улушни сотувчи ўз улушини ўзга шахсга сотиш нияти ҳақида бошқа мулкдорларга ёзма равишда маълум қилиб, улушнинг нархини ва уни сотишнинг бошқа шартларини кўрсатиши шарт. Агар қолган мулкдорлар ... Батафсил »

  ИМТИЁЗЛИ ПЕНСИЯ ТАЪМИНОТИ – тегишли асослар мавжуд бўлганда фуқароларни одатдагидан қулайроқ шартларда (белгиланганидан олдинроқ ёки камроқ меҳнат стажи талаб этилгани холда ва ва х.к.з.) пенсия б–н таъминлашга оид қонунчилик тизими. Имтиёзли шартларда ёшга доир пенсия тайинлаш асослари ЎзРнинг 1993 йил 3 сентябрдаги “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонуни 9–м.да ҳамда ушбу м. нормаларини рўёбга чиқарилишини таъминлаш мақсадида Вазирлар Махкамасининг 1994 йил 12 майдаги 250–сонли қарори б–н тасдиқланган “Имтиёзли шартларда пенсияга чиқиш ҳуқуқини берадиган ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар, ... Батафсил »

ИМТИЁЗЛАР – қонун ҳужжатларида назарда тутилган асосларга мувофиқ фуқароларга муайян масалаларда қўшимча ҳуқуқлар бериш, мажбуриятларнинг маълум турларидан тўлиқ ёки қисман озод қилиш. ЎзР Конс.нинг 18–м., 2–қисмига кўра: “Имтиёзлар фақат қонун б–н белгилаб қўйилади ҳамда ижтимоий адолат принципларига мос бўлиши керак”. Мавжуд қонунчилик ҳужжатларимизда фуқароларга турли холатлар ҳисобга олиниб (ёши, халқ хўжалигининг тармоғи, яшайдиган минтақаси, жинси ва бошқалар) имтиёзлар берилиши назарда тутилган. Ёлланма меҳнатга оид муносабатларда ходимнинг ёши (18 ёшга етмаганлиги), жинси (аёллар), ёш боласи борлиги ёки хомиладорлиги, ногиронлиги ёки бошқа ... Батафсил »