Xushnudbek.uz

ЖИНОЯТ ИШИНИ ТУГАТИШ – суриштирув, дастлабки тергов олиб борилаётган ёки судда кўрилаётган ишнинг ҳукм чиқарилмай тутатилиши. Жиноят юз бермаган; қилмишда жиноят таркиби бўлмаган; жиноий жавобгарликка тортиш муддати ўтган; амнистия эълон қилиниб, унда мазкур турдаги жиноят учун жазо берилмаслиги кўрсатилган; айбланувчи, судланувчи вафот этган; қилмиш ижтимоий хавфлилик хусусиятини йўқотган; шахс вазият ўзгариши б-н ижтимоий жиҳатдан хавфли бўлмай қолган; у қилмишига чин кўнгилдан пушаймон қилган ва б. ҳолларда жиноят иши тугатилади. Бу ҳолатларнинг биронтаси аввалдан маълум бўлса жиноят иши қўзғатилмайди. Ж. и. ... Батафсил »

ЖИНОЯТ ИШИДА ФУҚАРОВИЙ ДАЪВО – жиноят оқибатида ёки ақли норасо шахснинг ижтимоий хавфли қилмиши натижасида келтирилган моддий зарарни ундириш тўғрисидаги талаб. Бу даъво жиноят иши юзасидан тергов ва суд бўлаётган вақтда айбдорга ёки унинг ҳаракатлари учун зиммасига моддий жавобгарлик юклатилган шахсларга нисбатан қўзғатилиб, судда жиноят иши б-н бирга кўрилади (ЖПК, 276-м.). Бундай даъвони жабрланган ҳар қандай шахс, шу жумладан, вафот этган одамнинг қарамоғида бўлганлар ҳам қўзғатишга ҳақли Ж.и.ф.д. давлат пошлинаси тўлашдан озод қилинади. Бундай даъво жиноят иши қўзғатилган вақтдан бошлаб ... Батафсил »

ЖИНОЯТ – жиноят қонунида назарда тутилган ижтимоий хавфли ҳатти-ҳаракат. ЖК б-н тақиқланган, айбли қилмиш жазо қўллаш тахдиди б-н тақиқланган (14 -м.). Қилмишда ЖКда назарда тутилган аломатлар расмий жиҳатдан мавжуд бўлса-да, лекин у ижтимоий хавфли, ғайриқонуний ёки айбли бўлмаса, қилмишнинг жиноийлигини истисно қиладиган ҳолатлар деб топилади. Қуйидаги ҳолатлар, яъни: 1) кам аҳамиятли қилмишлар; 2) зарурий мудофаа; 3) охирги зарурат; 4) ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсни ушлаш чоғида зарар етказиш; 5) буйруқни ёки бошқача тарздаги вазифани бажариш; 6) касб ёки хўжалик ... Батафсил »

ЖИНОИЙ УЮШМА – икки ёки ундан ортиқ шахснинг биргаликда жиноий фаолият олиб бориш учун олдиндан бир гуруҳга бирлашиши тушунилади. Уюшган гуруҳ – оддий ва мураккаб иштирокчиликка нисбатан хавфлироқ иштирокчилик шаклидир. Ж.у. олдиндан тил бириктириш б-н бирга яна жиноят иштирокчиларининг уюшганлиги ва улар ўртасидаги субъектив боғланишнинг барқарорлиги даражаси каби белгилар б-н ажралиб туради. Мазкур талаб Ж.у.нинг ҳуқуқий баҳоланишига ҳам тўлиқ тарзда тегишлидир. ЖК 30-м. 3–қ.да мустаҳкамланган қоида б-н боғлиқ бўлиб, унда қайд этиладики, «уюшган гуруҳ ёки жиноий уюшма ташкил этган ёки ... Батафсил »

ЖИНОИЙ РЕЦИДИВ (лотинча recidivus – қайта юз бериш) – муқаддам судланган шахс томонидан такроран жиноят содир этилиши. Бундай жиноятчилик шахснинг илгари содир этган жинояти тегишли давлат органига маълум бўлган ва рўйхатга олингандан кейин янги жиноят содир этганлигини билдиради. Шахс томонидан муайян жиноятнинг содир қилинганлиги ундаги жамиятга хилоф йўналишни аниқлаш имконини беради. Ж.р. содир этилганда одатдагидан жиддийроқ чоралар кўрилади. Ж.р.нинг зарурий белгилари: биринчидан – жиноятнинг такроран содир этилганлиги; иккинчидан – жиноятни содир этган шахснинг олдинги жинояти учун судланганлиги. Жиноят ҳуқуқи назариясида ... Батафсил »

ЖИНОИЙ ЙЎЛ БИЛАН ТОПИЛГАН МУЛКНИ ОЛИШ ЁКИ ЎТКАЗИШ – ЖКнинг 171-м.ига кўра, мулкнинг жиноий йўл б-н топилганлиги била туриб, уни олдиндан ваъда қилмаган ҳолда олиш ёки ўтказиш. Била туриб жиноий йўл б-н топилган мулк деб бирон-бир жиноятни содир этиш натижасида қўлга киритилган мулк тушунилади. Жиноий йўл б-н эришилган мулкни олиш – бундай мулкнинг ўз эгалигига ва тасарруфига ўтказишга қаратилган пул, қимматлик эвазига ёки бепул олинишидан иборат. Мулкни олган шахс унга эгалик қилади, бегоналаштиради ёки ундан шахсан фойдаланади. Лекин унга бирга ... Батафсил »

ЖИНОИЙ ЙЎЛ БИЛАН ТОПИЛГАН МОЛ-МУЛК – ашёлар ўғирлик, талончилик, босқинчилик ҳужуми орқали қўлга киритилган ёки ўзга талон–тарожлик ёхуд бошқа ноқонуний жиноий йўл б-н, лекин қўлга киритилиш ишлаб чиқариш натижасида бўлмаса, улар жиноий йўл б-н топилган деб тан олинади. (муал. – Б.Ахроров) Батафсил »

ЖИНОИЙ ЖАЗОНИНГ МАҚСАДИ – ЖКнинг 42-м.га кўра, жазо маҳкумни ахлоқан тузатиш, унинг жиноий фаолиятни давом эттиришига тўсқинлик қилиш ҳамда маҳкум, шунингдек, бошқа шахслар янги жиноят содир этишининг олдини олиш мақсадида қўлланилади. Тарбиялаш жазонинг алоҳида мақсади сифатида жиноят содир этган шахсга жазо қўллаш орқали унда қонунга риоя этувчи ҳулқ–атворни инсонларга, жамиятга, турмуш нормалари ва анъаналарига хурмат б-н муносабатда бўлишни шакллантиришга хизмат қилади. Жиноий фаолиятнинг давом этишига тўсқинлик қилиш жазонинг махсус мақсади сифатида шахсни, унинг ҳуқуқ ва эркинликларини, жамият ва давлат манфаатларини, ... Батафсил »

ЖИНОИЙ ЖАЗОНИ ЎТАЁТГАН ШАХСЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ ҲОЛАТИ – ЖИК ва б. қонунларда белгиланган чеклашлар инобатга олинган ҳолда жазони ўтаётган ЎзР фуқаролари барча назарда тутилган ҳуқуқлар, эркинликларга эга бўладилар ва мажбуриятларни бажарадилар. Ажнабий фуқаро ва фуқаролиги бўлмаган маҳкум, шунингдек, ЎзРнинг ҳалқаро шартномаларида белгиланган ҳуқуқлар ва эркинликларга эга бўлади ва мажбуриятларни бажаради. Маҳкумларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари муайян жазо турини ижро этиш тартиби ва шартларидан келиб чиққан ҳолда белгиланади. Ж.ж.ў.ш.ҳ.ҳ. кўра, қуйидагилар маҳкумларнинг асосий ҳуқуқлари ҳисобланади: а) жазони ижро этувчи муассаса ёки органлар маъмуриятига, ... Батафсил »

ЖИНОИЙ ЖАЗОДАН ОЗОД ҚИЛИШ – жиноят содир қилишда айбдор деб топилган ва жазога маҳкум қилинган шахсга нисбатан жазони қўллаш ёхуд бошқа усул ва воситалар б-н жазо мақсадларига эришиш имконияти мавжуд бўлса-да, жазони ўташни давом эттиришдан давлатнинг воз кечишидир. Ж.ж.о.қ. деганда, айбдорни айнан суд ҳукми б-н тайинланадиган жазодан озод қилиш тушунилади. Ж.ж.о.қ. жиноий жавобгарликдан озод бўлишни билдирмайди ва судланганликни бекор қилмайди. Ж.ж.о.қ. учун жиноий жазо чораларини қўллаш мақсадга мувофиқ эмаслиги асос бўла олади. Ҳукм чиқариш вақтида ёки айбдор жазони қисман ўтаганидан ... Батафсил »