Xushnudbek.uz

ЖАМОАТ ТАРТИБИНИ САҚЛАШ – жамиятда иқтисодий, сиёсий, ижтимоий, юридик, маънавий ва б. омиллар таъсирида вужудга келган тартибни ҳар қандай тажовузлардан, унга зарар етказиш йўлидаги уринишлардан ҳимоя қилиш чоралари. Бундай чоралар жуда хилма хил, туб иқтисодий ислоҳотлар ўтказиш ва ҳуқуқ муҳофазаси органлари фаолиятини оширишдан тортиб аҳлоқий–тарбиявий ишларни кучайтиришгача бўлган чораларни ўз ичига олади. Жамоат тартибини сақлаш – ҳам ҳуқуқий буйруқномалар, ҳам аҳлоқ нормалари таъсирида шаклланган ижтимоий муносабатларни муҳофаза қилишни назарда тутади. (муал. – Қ.Абдурасулова) Батафсил »

ЖАМОАТ МОНИТОРИНГИ – жамоатчилик томонидан жойларда атроф–муҳит ҳолатини мониторинг қилиш учун қўлланиладиган тизим. Бундай тизимлар оддий (лакмус қоғозига ўхшаб) ёки мураккаб, намуналар олиш ва таҳлил ўтказиш соҳасидаги маҳаллий мутахассисларни базавий тайёрлашни талаб қиладиган технологияларга асосланиши мумкин. Ушбу ҳар бир ҳолда мониторинг тизимини ишлаб чиқиш ва амалга оширишда жамоатчилик вакилларининг иштироки муҳим аҳамият касб этади. Жамоат ташкилотлари томонидан олиб борилган текшириш натижалари тавсия аҳамиятига эга бўлиб, давлат ҳокимияти органлари, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларига тақдим этилиши мумкин. Жойнинг ўзида овуллар, қишлоқлар, посёлкалар, ... Батафсил »

ЖАМОАТ ЕР НАЗОРАТИ – ерларни муҳофаза қилиш ва улардан самарали фойдаланиш борасидаги ер қонунчилиги талабларига риоя этишни нодавлат нотижорат ташкилотлар ва фуқароларни ўзини-ўзи бошқариш органлари томонидан текшириш (“Нодавлат нотижорат ташкилотлари тўғрисида”ги Қонуннинг 7-м. ва янги таҳрирдаги “Фуқароларни ўзини-ўзи бошқариш органлари тўғрисида”ги Қонуннинг 10-м.). (муал. – Ҳ.Бобоев) Батафсил »

ЖАМОАТ БИРЛАШМАСИ – ўз ҳуқуқлари, эркинликларини ҳамда сиёсат, иқтисодиёт, ижтимоий ривожланиш, фан, маданият, экология ва хаётнинг бошқа сохаларидаги қонуний манфаатларини биргаликда рўёбга чиқариш учун бирлашган фуқароларнинг хоҳиш–иродаларини эркин билдиришлари натижасида вужудга келган ихтиёрий тузилма– жамоат бирлашмасидир. Сиёсий партиялар, оммавий ҳаракатлар, касаба уюшмалари, хотин-қизлар, ёшлар ва болалар ташкилотлари, фахрийлар ва ногиронлар ташкилотлари, илмий-техникавий, маданий-маърифий, жисмоний тарбия-спорт ва б. кўнгилли жамиятлар, ижодий уюшмалар, ватандошлар уюшмалари, ассоциациялар ва фуқароларнинг бошқа бирлашмалари жамоат бирлашмалари деб эътироф этилади. Жамоат бирлашмалари фуқаролик, сиёсий, иқтисодий, ижтимоий ва ... Батафсил »

ЖАМОАТ АЙБЛОВЧИСИ – биринчи инстанция ва апелляция судида жиноят иши кўрилаётганида жамоат ташкилоти ёки жамоа номидан суд муҳокамасида қатнашувчи вакил. У корхона, муассаса, ташкилот жамоат ташкилотининг умумий мажлиси ёки цех, бўлим, бошқа бўлинма жамоаси томонидан белгиланиб, ваколатлари ёзма равишда тасдиқлаб берилади. (ЖПКнинг 43-м.) Суд муҳокамасида Ж.а. қатнаштириш масаласи жамоат ташкилоти ёки жамоанинг илтимосига биноан судья ёки суд томонидан ҳал қилинади. Суд муҳокамасида иштирок этаётган жамоат айбловчиси: иш материаллари б-н танишишга, далиллар тақдим этишга ва уларни текширишда иштирок этишга, илтимоснома беришга, ... Батафсил »

ЖАМОАГА ДОИР МЕҲНАТ НИЗОЛАРИ – иш берувчи (иш берувчилар бирлашмаси) ва ходимлар жамоаси (ходимларнинг вакиллик органлари) ўртасида меҳнатнинг янги шартларини белгилаш ва мавжуд шартларини ўзгартириш, жамоа шартномалари ва келишувларини тузиш, ўзгартириш ва бажариш юзасидан келиб чиқадиган келишмовчиликлар. Жамоага доир меҳнат низолари суд тартибида ёки қонун ҳужжатларида белгиланган ўзга тартибда кўриб ҳал этилади. (муал. – Й.Турсунов) Батафсил »

ЖАМОА ШАРТНОМАСИ – корхонада иш берувчи б-н ходимлар ўртасидаги меҳнатга оид, ижтимоий –иқтисодий ва касбга оид муносабатларни тартибга солувчи норматив ҳужжат. Ходимлар ва иш берувчилари ўртасидаги ижтимоий шерикчиликнинг асосий шаклларидан бири. МКнинг 4-м.га кўра, жамоа шартномаси корхоналарда меҳнат муносабатларини тартибга солишнинг асосий шартномавий шакли саналади. Унда ходимларнинг меҳнат соҳасидаги ҳуқуқлари конкретлаштирилади, қонундагидан афзалроқ ҳуқуқ ва имтиёзлар назарда тутилади. Жамоа шарномаларини тузиш, ижро этиш тартиби, мазмуни МКда белгилаб қўйилган. (муал. – С.Бобоқулов) Батафсил »

ЖАМОА ПУДРАТИ – қишлоқ хўжалигида ширкатларда меҳнатни ташкил этишнинг ҳуқуқий шакли. Жамоа пудратининг оила пудрати, бригада пудрати каби кўринишлари мавжуд. Бунда оила ёки бригадага қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириши учун муайян ер майдонлари ажратиб берилади ва улар ички хўжалик ҳисоби асосида фаолият юритади. Жамоа пудрати ички хўжалик шартномаси асосида расмийлаштирилади. Ушбу шартнома ҳам фуқаролик ҳуқуқий, ҳам меҳнат ҳуқуқий характерга эга. (муал. – С.Бобоқулов) Батафсил »

ЖАМОА МОДДИЙ ЖАВОБГАРЛИГИ – ходимлар томонидан иш берувчига етказилган моддий зарар учун жавобгарлик юклаш турларидан бири. Топшириб қўйилган (сақлаш, сотиш, тақсимлаш, қайта ишлаш учун) моддий бойликлар, пул ва б. қимматликлар учун ҳар бир ходимнинг якка (индивидуал) моддий жавобгарлигини белгилаб бўлмайдиган (ишлар фақат биргаликда бажариладиган) ҳолларда бригада (жамоа) аъзоларининг биргаликда (солидар) жавобгарлиги жорий этилади ва бригада (жамоа) аъзолари б-н иш берувчи ўртасида тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисида ёзма шартнома тузилади. Бундай шартноманинг Намунавий нусхаси ЎзР Меҳнат вазирлиги томонидан 1996 й. 2 апр.да ... Батафсил »

ЖАМИ ИШ ҲАҚИ – муайян давр (ой, й.) учун ходимга ҳисобланган (иш ҳақи, мукофотлар, солиқ тўланиши лозим бўлган бошқа барча тўловлар)нинг жами миқдори. Ж.и.ҳ.дан даромад солиғи ва б. мажбурий бадаллар ушлаб қолинади. Ж.и.ҳ.нинг солиқлар ва б. мажбурий бадаллар тўланганидан кейин қолган ҳамда ходимнинг қўлига берилиши лозим бўлган сумманинг кўпи б-н 50 % гача бўлган қисми (алимент, жарима, етказилган зарарни қоплаш, ортиқча тўланган суммани қайтариб олиш ва ҳ.к.) ушлаб қолинишига йўл қўйилади. Ж.и.ҳ. ўриндошлик бўйича ишлайдиган, корхонасида олган даромадларидан солиқ ҳисобланишида ... Батафсил »