ЗАРАР ЕТКАЗИШДАН КЕЛИБ ЧИҚАДИГАН МАЖБУРИЯТЛАР –ФКнинг 57–бобида белгиланган мажбурият ҳуқуқининг асосий институтларидан бири, фуқаролик ҳуқуқида жавобгарлик шакли. ФКнинг 985–м.га мувофиқ, ғайриқонуний ҳаракат (ҳаракатсизлик) туфайли фуқаронинг шахсига ёки мол–мулкига етказилган зарар, шунингдек, юридик шахсга етказилган зарар, уни етказган шахс томонидан тўлиқ ҳажмда қопланиши лозим. Қонун ҳужжатларида ёки шартномада жабрланувчиларга зарарни тўлашдан ташқари, товон тўлаш мажбурияти белгилаб қўйилиши мумкин. Зарар етказган шахс, агар зарар унинг айби б–н етказилмаганини исботласа, зарарни тўлашдан озод этилади. Қонуний ҳаракатлар туфайли етказилган зарар фақат қонунда назарда тутилган ҳолларда тўланиши лозим. Агар зарар жабрланувчининг илтимоси ёки розилиги б–н етказилган бўлса ва зарар етказган шахснинг ҳаракатлари жамиятдаги ахлоқий тамойилларга зид бўлмаса, зарарни тўлаш рад этилиши мумкин. ФКнинг 987–м.га мувофиқ, зарурий мудофаа ҳолатида етказилган зарар, агар бунда мудофаа чегарасидан четга чиқилмаган бўлса, тўланмайди. Агар ғайриқонуний тажовуздан ҳимояланиш пайтида ҳимояланувчи учинчи шахсга зарар етказган бўлса, бу зарар тажовуз қилган шахс томонидан тўланиши лозим.
