Xushnudbek.uz

ВАСИЯТ МАЖБУРИЯТИ – васият қилувчи васият бўйича меросхўрнинг зиммасига бир ёки бир неча шахс фойдасига бирон–бир мажбуриятни мерос ҳисобидан бажаришни юклаши. Қонун бўйича ворислар жумласига кирадиган, шунингдек, кирмайдиган шахслар ҳам в.м. юзасидан ҳуқуқ олувчилар бўлишлари мумкин. В.м. юзасидан ҳуқуқ олувчига мерос таркибига кирадиган ашёни мулк қилиб ёки бошқа ашёвий ҳуқуқ қилиб бериш, мерос таркибига кирмайдиган мол-мулкни унинг учун сотиб олиш ва унга бериш, унинг учун муайян ишни бажариш, унга муайян хизматлар кўрсатиш ва ҳ.к. в.м. нарсаси бўлиши мумкин. Васият қилувчи ... Батафсил »

ВАСИЙЛИКНИНГ ТУГАШИ – васийлик: васий ёки васийликдаги шахс вафот этганда; вояга етмаганларга нисбатан – улар ўн тўрт ёшга тўлганда ёки ота-онасининг тарбиясига қайтарилганда; қонунда белгиланган тартибда муомалага лаёқатсиз деб топилганларнинг муомала лаёқати суд томонидан тикланган тақдирда тугайди. Вояга етмаган бола ўн тўрт ёшга тўлганлиги сабабли васийлик тугаганида васий вазифасини бажарувчи шахс махсус тайинланмасдан вояга етмаган боланинг ҳомийси бўлиб қолади. (муал. – И.Зокиров) Батафсил »

БОЛАЛИКДАН НОГИРОНЛАР – туғма ёки ҳаёт давомида олинган жароҳат, касаллик туфайли 16 ёшга етгунига қадар ногирон бўлиб қолган шахслар. Б.н. шахслар ТМЭК кўригидан ўтадилар ва ногиронлиги ўз тасдиғини топгач, уларга болаликдан ногиронлар учун тайинланган нафақа тайинланади. Болаликдан ногирон шахснинг соғайиб кетиши ва меҳнат қобилиятини қайта тикланиши ногиронликнинг бекор бўлишига олиб келади. Б.н. шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган имтиёзлардан фойдаланадилар. Б.н. шахслар ишлаганлари ва зарур меҳнат стажига эга бўлганлари тақдирда уларга умумий асосда ногиронлик пенсияси тайинланиши мумкин. (муал. – М.Усмонова) Батафсил »

ВАСИЙЛИК ЁКИ ҲОМИЙЛИКДАГИ ШАХСЛАРНИНГ МОЛ-МУЛКИНИ БОШҚАРИШ – васийлик ёки ҳомийликдаги шахсларнинг мол-мулкини бошқариш мол-мулк жойлашган ерда ўрнатилади. В.ё.ҳ.ш.м.б., уларга тегишли мол-мулкни бошқаларга ўтказиш, васийлик ва ҳомийликдаги шахсларга тегишли пул ва б. қимматли буюмларни сақлаш, мол-мулкни бошқариш ва сақлаш б-н боғлиқ бўлган бошқа ҳаракатларни бажариш тартиби ва шартлари, шунингдек, в.ё.ҳ.ш.м.б. ва сақлаш бўйича васий ва ҳомийларнинг ҳисобот бериш тартиби қонун ҳужжатлари б-н белгиланади. Суднинг шахсни бедарак йўқолган деб топиш тўғрисидаги ёки уни вафот этган деб эълон қилиш ҳақидаги ёхуд мерос олиш ... Батафсил »

ВАСИЙЛИК ВА ҲОМИЙЛИКНИ БЕЛГИЛОВЧИ ОРГАНЛАР – васийлик ва ҳомийлик вазифаларини амалга ошириш ўн саккиз ёшга тўлмаган шахсларга нисбатан – халқ таълими бўлимларига, суд томонидан муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган деб топилган шахсларга нисбатан – соғлиқни сақлаш бўлимларига, соғлиғининг ёмонлиги сабабли ҳомий тайинланишига муҳтож муомалага лаёқатли шахсларга иисбатан – ижтимоий таъминот бўлимлари зиммасига юклатилади. Васийлик ва ҳомийлик васий ёки ҳомий тайинланишига муҳтож бўлган шахс яшаётган жойда, агар шахснинг муайян яшаш жойи бўлмаса, васий ёки ҳомий яшаётган жойда белгиланади. (муал. – ... Батафсил »

  БОЛАЛАР ҲУҚУҚИ – инсон ҳуқуқларининг болаларга тааллуқлилиги. Бир қатор давлатларда болаларнинг ҳуқуқи баъзи жиҳатлари б-н тенглашмаганлигини эътиборга олган ҳолда, болаларни ўспиринлардан фарқлаш, оилавий ҳуқуқларини кафолатлаш мақсадида вужудга келган. Шунга асосан, 1959 й. Умумжаҳон болалар ҳуқуқи декларацияси, 1974 й. Фавқулодда ва уруш ҳолатларида аёллар ва болаларни ҳимоя қилиш бўйича декларация, 1989 й. Бола ҳуқуқлари бўйича конвенция шу соҳадаги муҳим ҳужжатлардир. ЎзР ОКга биноан, болалар оилада яшаш, тарбияланиш, ота-онаси ва б. қариндошлар б-н кўришиб туриш, шунингдек, ҳимояга бўлган ҳуқуқи, ўз фикрини ... Батафсил »

ВАСИЙЛИК ВА ҲОМИЙЛИК БЕЛГИЛАНАДИГАН ШАХСЛАР – боланинг ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум қилинмаган ота-онаси бўлиб, васийлик ва ҳомийлик органлари унинг ота-она тарбиясида қолиши бола манфаатларига жавоб бермаслигини, шунингдек, боланинг ҳаёти ва соғлиғи учун бевосита хавф борлигини аниқласа, унга васий ёки ҳомий тайинланади. Ота-она васийлик ва ҳомийлик органларининг васий ёки ҳомий тайинлаш ҳақидаги қарори устидан судга шикоят қилишга ҳақли. (муал. – Ш.Шорахметов) Батафсил »

БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАР МЕҲНАТИ – мамлакатимизда болалар (14 ёшгача фуқаролар) меҳнатидан фойдаланиш тақиқланади, 14 ёшдан 15 ёшгача бўлганлар фақат асосий машғулоти ўқишдан бўш пайтлардагина ишлашлари мумкин. Ўсмирлар (14–18 ёшлилар) меҳнатидан фойдаланиши тақиқланган ишлар, касблар, вазифалар рўйхати қонун ҳужжатлари б-н белгиланган. Уларга иш ҳақи қисқартирилмагани ҳолда қисқартирилган иш вақти, узайтирилган меҳнат таътили ва б. имтиёзлар берилади. Ўсмирлар меҳнатидан фойдаланиши қоидаларини бузганлик учун қонунда жавобгарлик кўзда тутилган. (муал. – М.Усмонова) Батафсил »

ВАСИЙЛИК – 14 ёшга тўлмаган болаларга ва суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган шахсларга нисбатан қуйидаги ҳолларда: ота-онаси вафот этган, ота-онаси суд қарори б-н ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилган ёки уларнинг ота-оналик ҳуқуқи чекланган, ота-онаси оғир касал бўлган, ота-онаси суд қарори б-н муомалага лаёқатсиз деб топилган, ота-онаси олти ойдан ортиқ муддат бўлмаган ҳолларда, агар бу болаларнинг манфаатлари учун зарур бўлса, ота-онаси бедарак йўқолган, ота-онаси болаларни тарбиялаш ёки уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишдан бўйин товлаган, шу жумладан, ота-она тарбия, даволаш муассасалари, ... Батафсил »

ВАСИЙ ТАЙИНЛАШ – васийлик ота-онаси вафот этганлиги, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилганлиги, ота-онасининг оғир касаллиги ёки бошқа сабабларга кўра ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган вояга етмаган болаларни тарбиялаш, уларнинг шахсий ва мулкий ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш учун тайинланади. Васийлик 14 ёшга тўлган болаларга ва суд томонидан муомалага лаёқатсиз деб топилган шахсларга тайинланади. Васийлик туман ёки ш. ҳокимининг қарори б-н белгиланади. Васийлик вазифаларини амалга ошириш халқ таълими бўлимларига, соғлиқни сақлаш бўлимларига, ижтимоий таъминот бўлимларига юклатилган. Васийлик мажбуриятларини амалга ошириш учун васийлик органи ... Батафсил »