Xushnudbek.uz

ГЕНОЦИД – инсониятга қарши жиноят, миллат, элат, уруғ, қаб-ни тугатиш. Бирор–бир миллий, этник, ирқий ёки диний гуруҳни қириб ташлаш, шу гуруҳ аьзоларини ўлдириш, уларга оғир тан жароҳати етказиш ёки руҳий таъсир кўрсатиш, улар учун шу гуруҳ доирасида бола туғилишига йўл қўймасликка қаратилган турмуш шароитини атайлаб вужудга келтириш ва болаларни одамларнинг бир гуруҳидан бошқасига зўрлик б-н бериб юбориш йўли б-н тўла ёки қисман йўқ қилиш ниятида амалга ошириладиган ҳаракатларни содир этишдан иборат. Санаб ўтилган қилмишларни бажариш тўғрисида буйруқ бериш ҳам геноцид ... Батафсил »

ГЕНЕРАЛ–ГУБЕРНАТОР – Британия монархининг ҳамкорлик таркибига кирадиган бошқарувнинг монархия шакли сақланиб қолган давлатлардаги олий вакили. Британия қироли (қироличаси) томонидан ҳамкорлик таркибига кирувчи давлат ҳукумати шу давлат аҳолиси қаторидан кўрсатган тавсияси бўйича тайинланади. Г–г. ҳамкорлик таркибидаги мамлакатнинг давлат ҳокимияти тизимига бошчилик қилади ва анчагина катта ваколатларга эга бўлади: у расман шу давлатда ижро ҳокимияти бошлиғи, олий бош қўмондон ҳисобланади ва ҳ.. Аммо аслида ўз фаолиятида ҳамкорлик таркибидаги давлат ҳукумати қарорлари б-н чекланган бўлади. Г-г. Буюк Британия қироли сингари тегишли давлат парламентининг ... Батафсил »

БУЮРТМА – шартнома бўйича бир тараф (буюртмачи)нинг иккинчи тараф (пудратчи, ижрочи, бажарувчи)га муайян ишни бажариш ва унинг натижасини топшириш ёки муайян хизмат кўрсатиш (муайян хатти-ҳаракатларни содир этиш ёки фаолиятни амалга ошириш) бўйича топшириғи. Буюртма ашёвий шаклда ҳам (мас., кийим тикиб бериш) ёки ашёвий шаклда бўлмаган хизмат кўрсатиш кўринишида (маслаҳат бериш, таълим бериш) ҳам бўлиши мумкин. Буюртма асосан пудрат, ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш шартномаларида учраб, шартноманинг предметини ташкил этади. (муал. – Ф.Маъмуров) Батафсил »

ГАСТРОЛЁР ЖИНОЯТЧИЛАР – криминалогияда тактика нуқтаи назаридан жиноятчиликни ўз турар жойларидан ташқарида содир этадиган ёхуд ўзларининг профессионал ҳаракатчанлиги туфайли узоқ жойга қатновчи ҳайдовчилар турли жойларда жиноят содир этадилар. (муал. – Қ.Абдурасулова) Батафсил »

ГАРОВГА ҚЎЮВЧИ – гаров шартномасида тарафлардан бири. Қарздорнинг ўзи ҳам, учинчи шахс ҳам гаровга қўювчи бўлиши мумкин. Ашёнинг мулкдоpи ашёни гаровга қўювчи бўлиши мумкин. Гаровга қўйиладиган ҳуқуқнинг эгаси бўлган шахс ҳуқуқни гаровга қўювчи бўлиши мумкин. (муал. – И.Зокиров) Батафсил »

БУТУНЖАҲОН ИНТЕЛЛЕКТУАЛ МУЛК ТАШКИЛОТИ (БИМТ) – ҳукуматлараро халқаро ташкилот. Штаб–квартираси Швейцариянинг Женева шаҳрида жойлашган. БИМТ Бирлашган Миллатлар Ташкилоти мақоми б-н ишлайдиган ва унинг тизимидаги халқаро ташкилотларнинг бири ҳисобланади. БИМТ 1967 й. 14 июлда Стокгольм шаҳрида имзоланган “Бутунжаҳон Интеллектуал Мулки Ташкилотини ташкил этиш ҳақидаги Конвенция” асосида фаолият юритади. Конвенция 1970 й. кучга кирган. БИМТнинг вазифаларидан бири бутун дунёда давлатлар ўртасида келишув ва битимлар асосида интеллектуал мулкни ҳимоя қилишни мувофиқлаштириш ва ҳар хил шартнома ҳамда конвенцияларнинг маъмурий бошқарувини таъминлашдан иборат. БИМТнинг маблағлари ... Батафсил »

ГАРОВ ҲУҚУҚИ – бир шахснинг мажбуриятларни таъминлаш учун бошқа шахсга мол-мулкка оид ҳуқуқини беришини тартибга солувчи ҳуқуқий меъёрлар мажмуи. Ўзбекистонда Г.ҳ. гаров тўғрисида шартнома тузилган пайтдан ёхуд шартнома нотариал тасдиқланиши шарт бўлса – нотариал тасдиқланган пайтдан, шартнома рўйхатдан ўтказилиши шарт бўлганида эса – рўйхатдан ўтказилган пайтдан бошлаб вужудга келади. Гаровга оид ҳуқуқий муносабатлар, жумладан: гаровга қўйилган мол-мулкка бўлган ҳуқуқлар, бошқа шахсга ўтганида гаровнинг сақланиши, гаров тўғрисидаги шартнома бўйича ҳуқуқлардан бошқа шахс фойдасига кечиш, гаров б-н таъминланган мажбурият бўйича қарзни бошқа ... Батафсил »

ГАРОВГА ОЛУВЧИ – гаров шартномасида тарафлардан бири. Унга кўра, қарздор гаров б-н таъминланган мажбуриятни бажармаган тақдирда, кредитор талабларини гаровга қўйилган мол-мулкдан қаноатлантиришга ҳақли бўлади. (муал. – И.Зокиров) Батафсил »

БУРЧ – фуқаролик ҳуқуқи субъектлари зиммасига қонун ҳужжатлари, шартнома, иш муомаласи одатлари бўйича юкланган мажбурият тушунилади. Бурчнинг мазмуни субъект томонидан маълум хатти-ҳаракатларни содир этиш (мас., пул тўлаш, ашёни топшириш, ишни бажариш, хизмат кўрсатиш) ёхуд маълум қатъий ҳаракатларни содир этишдан тийилиб туриш (мас., шартнома бўйича ёки бошқа қонуний асосларда ўзига маълум бўлган бошқа субъектларнинг тижорат сирини ошкор қилмаслик) дан иборат. Субъект томонидан ўз зиммасига юкланган бурчни бажармаслик ёки унга риоя этмаслик тегишли фуқаролик-ҳуқуқий жавобгарликни келтириб чиқаради (ФК 24–боби). (муал. – Ф.Маъмуров) Батафсил »

БУЙРУҚ ТАРТИБИДА ИШ ЮРИТИШ – фуқаролик суд ишларини юритишнинг бир тури. Суд буйруғини чиқариш учун судга мурожаат этилган талаб низосиз бўлиши лозим. Судья бундай тартибда иш юритишда фуқаролик процессуал қонунида белгиланган иш кўриш б-н боғлиқ бўлган қоидалар татбиқ этилмайди, иш қўзғатилмайди, гувоҳларнинг кўрсатувларидан фойдаланилмайди. Суд буйруғига оид қоидаларда ундирувчининг пул маблағларини ундириш, шунингдек, кўчар мол-мулкни қарздордан талаб қилиш тўғрисидаги талаблар кўрилади. Низосиз тартибда деган сўзни алоҳида тартибда кўриладиган ишлардан фарқлай олиш лозим. Суд буйруғи тартибида кўриладиган талаблар қонунда белгиланган. Манфаатдор ... Батафсил »