Xushnudbek.uz

ЕРЛАРНИНГ ШЎРЛАНИШИ – ернинг энг устки тупроқ қатламида сувда тез эрувчан тузларнинг йиғилиши жараёни. Унинг оқибатида тупроқдаги фойдали микроорганизмлар ва ўсимлик дунёси қирилиб кетади. Бундай ҳолат бирламчи шўрланиш – тупроқ ҳосил қилувчи она жинслар таркибида кальцийли, магнийли, сульфатли, натрийли, хлорли ва шунга ўхшаш тузларнинг бўлиши ва уларнинг буғланиши ҳамда биоген ва б. табиий жараёнлар орқали тузларнинг ер юзасида йиғилиши; иккиламчи шўрланиш – тупроқ сув режимини яхшилаш учун сунъий равишда ўзлаштириш (кўпинча суғориш) натижасида ернинг устки қатламида тузларнинг йиғилиб қолишидир. Ўзбекистонда ... Батафсил »

ЕРЛАРНИНГ РЕКУЛЬТИВАЦИЯСИ – техноген бузилган ерларда тупроқ унумдорлиги, ер ҳолати ва ўсимлик дунёсини тиклашга йўналтирилган тадбирлар тизими. Фан ва амалиётда қуйидаги ер рекультивацияси босқичлари мавжуд: рекультувациянинг техник босқичи–технологик усуллар (текислаш, тўлдириш)ни қўллаш орқали бузилган ерларни тиклаш; рекультивациянинг кимёвий босқичи–технологик усуллар орқали текисланган ерларда минерал ва органик ўғитлар солиш, турли агрокимё усулларини қўллаш орқали бузилган ерларни маданийлаштириш; рекультивациянинг биологик босқичи – техник ва кимёвий босқичлардан сўнг ўзлаштирилаётган майдонларда ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини тиклаш ишларини олиб бориш. (муал. – М.Усмонов) Батафсил »

ЕРЛАРНИНГ ИФЛОСЛАНИШИ – ерларга салбий таъсир қилувчи ва уларга ёт бўлган физик, кимёвий ва биологик м.нинг қўшилиши. Унинг натижасида ер (тупроқ) ларда кечаётган табиий м. ва энергия алмашинувининг бузилиши оқибатида экотизимларда салбий ўзгаришлар юз беради. Ерларнинг ифлосланиши икки турда: табиий – вулканларнинг отилиши, ер қимирлаши, сел, цунамилар ва шунга ўхшаш табиий жараён ва ҳодисалар орқали ва антропоген – инсонларнинг хўжалик (тўғрироғи, хўжасизларча) фаолияти натижасида юзага келиши мумкин. (муал. – М.Усмонов) Батафсил »

ЕРЛАРНИ ҲУҚУҚИЙ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ – жамиятнинг экологик хавфсизлиги ва экологик тизимлар ҳолатини белгиловчи ер фондини сақлаб қолишга қаратилган ҳуқуқий нормаларни ишлаб чиқиш ва амалда татбиқ қилиш. (муал. – М.Усмонов) Батафсил »

ЕРЛАРНИ ТУБДАН МЕЛИОРАЦИЯ ҚИЛИШ – гидро–ўрмон–агротехник мелиоратив (яхшилаш) усулларини қўллаш орқали қишлоқ ва ўрмон хўжалиги мақсадлари учун ўзлаштирилган техноген, эрозияга учраган, кучли шўрланган, ботқоқланган ва ш.к. салбий жараёнлар орқали бузилган ерларни тубдан яхшилашнинг комплекс чоралари. (муал. – М.Усмонов) Батафсил »

ЕРЛАРНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШНИ ИҚТИСОДИЙ РАҒБАТЛАНТИРИШ ТАДБИРЛАРИ – тупроқ унумдорлигини сақлаш ва унинг қайта ишлаб чиқариш қобилиятини тиклаш ҳамда ерларни салбий антропоген жараёлардан сақлашга қаратилган ер эгалари, ердан фойдаланувчилар, ижарачилар ва мулкдорларнинг ижобий фаолиятларини моддий–молиявий қўллаб-қувватлаш бўйича тадбирлар комплекси. Уларга: ер солиғи ва ижара тўлови бўйича имтиёзлар бериш, имтиёзли кредитлар бериш, давлат бюджети ҳисобидан моддий ёрдам кўрсатиш, ерларни муҳофаза қилиш борасидаги капитал маблағ ва б. харажатларни қисман қоплаш ва қонун ҳужжатларида кўрсатилган бошқа тадбирлар киради. Ерларни ресурс жиҳатидан баҳолаш, ерлардан фойдаланиш ... Батафсил »

ЕРЛАРНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ – ерлардан белгиланган мақсадда ва оқилона фойдаланиш, тупроқ унумдорлигини ҳамда ўрмон фонди ерларининг самарадорлигини тиклаш ва ошириш, қишлоқ хўжалик оборотидан ва алоҳида муҳофаза этиладиган ҳудудларнинг ерлари таркибидан ерларни асоссиз равишда олиб қўйилишининг олдини олиш, уларни зарарли антропоген таъсирдан ҳимоя қилишга қаратилган ҳуқуқий, ташкилий, иқтисодий, технологик ва б. тадбирларни олиб бориш каби комплекс чора-тадбирлар тизими. Ерларни муҳофаза қилишнинг асоси – ерларни муҳофаза қилиш ерларга мураккаб табиий ҳосилалар (экотизимлар) тариқасида, уларнинг зона (тегра) ва минтақа хусусиятларини эътиборга олган ҳолда ... Батафсил »

ЕРДАН ХУСУСИЙ МУЛК АСОСИДА ФОЙДАЛАНИШ – кўчмас мулк жойлашган ер участкаларини сотиб олиш асосида вужудга келадиган тасарруф қилиш, эгалик қилиш ва фойдаланиш. ЎзР ЕКнинг 18-м.га биноан, юридик ва жисмоний шахсларнинг ер участкаларига бўлган мулк ҳуқуқи савдо ва хизмат кўрсатиш соҳаси объектлари улар жойлашган ер участкалари б-н бирга хусусийлаштирилганда вужудга келади. Бундан ташқари, дипломатия ваколатхоналари ходимлари, чет эл юридик ва жисмоний шахслари уй–жой сотиб олганларида шу уй–жой жойлашган ер участкаларига нисбатан мулк ҳуқуқи вужудга келади. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2006 й. 24 ... Батафсил »

ЕРДАН ФОЙДАЛАНУВЧИЛАР – ерни муддатсиз узоқ муддатли ва вақтинча фойдаланишга олувчи шахс. (муал. – М.Усмонов) Батафсил »

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИНИ ЧЕКЛАШ – ер эгалари, ердан фойдаланувчилар, ижарачилар ва мулкдорларнинг ер участкасига бўлган ҳуқуқларини давлат, атроф–муҳитни муҳофаза қилиш, муҳандислик коммуникацияларини қуриш ва улардан фойдаланиш манфаатларини, шунингдек, фуқаролар хавфсизлигини кўзлаб фақат қонунда назарда тутилган ҳолларда чекланиши (ЕКнинг 42-м.). Ердан фойдаланиш ҳуқуқини чеклаш тўғридан–тўғри ердан фойдаланишни чеклаш ёки маълум бир хўжалик фаолиятини чеклаш орқали амалга оширилиши мумкин. Улар вақтинчалик – маълум бир ноқулай давр, ҳолат ёки ҳодиса (мас., сувсизлик, қурғоқчилик, кучли ёмғир ва ҳ.к.) ўтгунга қадар ҳамда доимий – сувларни ... Батафсил »