Xushnudbek.uz

АКЦИЯЛАРНИНГ НАЗОРАТ ПАКЕТИ – А.н.п. бу жамиятнинг асосий мулкдорига тегишли акцияларнинг йиғиндисидир. Бошқача айтганда, акциядорлик жамияти фаолиятини назорат қилишни таъминловчи акциялар сонидир. Акциядорлик жамияти жамият а.н.п.га эга бўлган шахс ёки шахслар гуруҳи томонидан бошқарилиши мумкин. Назарий жиҳатдан олинганда, акциядорлик жамиятида акциялар ва акциядорлар сонидан келиб чиқиб назорат пакетининг ҳолати белгиланади. Мас., 50% дан ортиқ, 50%+1дона акция, ёки ундан кам бўлиши мумкин. Мас., “Америкэн телефон энд телеграф” корпорацияси 2 млн. акциядорга эга бўлиб, унда а.н.п. 0.6–0.98% дан ошмайди. Аксарият йирик акциядорлик ... Батафсил »

АКЦИЯЛАРНИНГ АЙЛАНМА НАРХИНИ БЕЛГИЛАШ – нарх одатда иккиламчи бозорда шаклланади ва унда жамиятнинг акцияларига ҳақ тўлаш бозор қийматида амалга оширилади. Акцияларнинг айланма нархи бозордаги талаб ва таклифга боғлиқ. Бу жамият тўлаётган дивиденд миқдорига, банк депозитидан келадиган фоиз даромадларга, корхонанинг рентабеллик даражасига боғлиқ ҳолда шаклланади. Иккиламчи бозорда акцияларнинг айланма нархи акциядор ёки биржаларда аниқланади. Бу нарх акциянинг номинал нархидан баланд ёки паст бўлиши мумкин. Жамиятни таъсис этиш вақтида унинг акциялари ҳақини тўлаш жамият муассислари томонидан акцияларнинг номинал қиймати бўйича амалга оширилади. ... Батафсил »

АКЦИЯЛАРНИ МАЙДАЛАШ – акциядорлар қўлидаги акцияларнинг сонини, улардаги нархни пропорционал равишда пасайтиришдир. А.м.да бир акция бир неча акцияларга бўлинади. Улардаги нарх ҳам ўз–ўзидан камаяди. Амалдаги қонунчиликка мувофиқ, акциядорлар умумий йиғилишининг қарорига мувофиқ жамият жойлаштирилган а.м. ҳуқуқига эга бўлиб, бунинг натижасида жамиятнинг бир акцияси худди шу турдаги икки ёки ундан ортиқ акцияга айирбошланади. Бунда жамият уставига жамиятнинг эълон қилинган акциялари номинал қиймати ва сонига доир тегишли ўзгартишлар киритилади. (муал. – Ш.Асадов) Батафсил »

АКЦИЯДОРЛИК ҲУҚУҚИ – янги комплекс ҳуқуқ соҳаларидан бири бўлиб, мамлакатимизда иқтисодий муносабатларни такомиллаштиришда акциядорлик жамиятлари ва у б-н боғлиқ муносабатлар иштирокчилари (акциядорлик жамиятлари ва у б-н муносабатга киришувчи акциядорлар, муассислар, кредиторлар, бошқарувчилар, ишчи–хизматчилар ва бошқалар)нинг акциядорлик жамиятларини ташкил этиш, фаолият юритиш ва бекор бўлишидаги мулкий ҳамда шахсий номулкий муносабатларини тартибга солиш, мустаҳкамлашга қаратилган ҳуқуқий нормалар йиғиндисидан иборатдир. А.ҳ. иқтисодий муносабатларнинг юридик шакллари тизимига киради ва у ўз ичига фуқаролик ҳуқуқи, меҳнат ҳуқуқи, корпоратив ҳуқуқи, халқаро хусусий ҳуқуқ унсурларини олади. А.ҳ. ... Батафсил »

АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТИ – устав фонди муайян акциялар сонига бўлинган жамият. А.ж.нинг иштирокчилари (акциядорлар) унинг мажбуриятлари бўйича жавоб бермайдилар ва жамият фаолияти б-н боғлиқ зарар учун ўзларига қарашли акциялар қиймати доирасида жавобгар бўладилар. Акциялар ҳақини батамом тўламаган акциядорлар а.ж.нинг мажбуриятлари бўйича ўзларига қарашли акциялар қийматининг тўланмаган қисми доирасида солидар жавобгар бўладилар. А.ж.нинг фирма номида жамиятнинг номи ҳамда бу жамият А.ж. эканлиги ўз ифодасини топиши керак. А.ж. юридик шахс ҳисобланади ва ўзининг мустақил балансида ҳисобга олинадиган алоҳида мол-мулкка эга бўлади, ўз номидан ... Батафсил »

АКЦИЯДОРЛАРНИНГ УМУМИЙ ЙИҒИЛИШИ – акциядорлик жамиятини бошқаришнинг олий органи. ЎзРнинг 1996 й. 26 апр.даги “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қонунга биноан, жамият ҳар й. А.у.й.ни (Акциядорларнинг умумий ҳисобот йиғилишини) ўтказиши шарт. Акциядорларнинг умумий ҳисобот йиғилиши жамият уставида белгиланган муддатларда, аммо молия й. тугаганидан кейин кўпи б-н олти ой ичида ўтказилади. Акциядорларнинг умумий ҳисобот йиғилишида жамиятнинг кузатув кенгаши ва тафтиш комиссиясини (тафтишчисини) сайлаш тўғрисидаги, яккабошчилик асосидаги ижроия органи б-н, коллегиал ижроия органининг аъзолари, бошқарувчи ташкилот ёки бошқарувчи б-н ... Батафсил »

АКЦИЯДОР – акциядорлик жамиятлари ташкилий ҳуқуқий шаклидаги хўжалик бирлашмаларининг акцияларида кўрсатилган ва жамият А.лари реестрига киритилган ва унга нисбатан фуқаролик ҳуқуқий битимлар (мерос ёки васиятнома орқали, олди-сотди, айирбошлаш, ҳадя каби шартномалар тузиш орқали) ёки ваколатли давлат органининг қарорига мувофиқ мулк ҳуқуқини қўлга киритган шахслар (жисмоний шахслар, ташкилий ҳуқуқий шаклидан қатъи назар юридик шахслар ва давлат). Унинг ҳуқуқлари мажбуриятлари ва ҳуқуқий мақоми ФК, 26.04.1996 й. “Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларида ўз ифодасини топган. ... Батафсил »

АКЦИЯ ШАКЛИДАГИ ДИВИДЕНД – дивиденд пул шаклидан ташқари акция кўринишида ҳам тўланиши мумкин. Ушбу шаклдаги дивиденд тўлови тез ривожланаётган компанияларда амалга оширилади. Чунки бундай корхоналарда нақд пул бизнесни ривожлантириш учун жуда зарур бўлганлиги сабабли, дивидендни ушбу шаклда тўлаш тўғрисида умумий йиғилиш қарор қабул қилади. Акциядор А.ш.д. олар экан, агар пул зарур бўлиб қолса уни сотиш орқали ўзидаги қўшимча акцияни нақд пулга айлантириши мумкин. (муал. – Ш.Асадов) Батафсил »

АКЦИЯ СЕРТИФИКАТИ – акциялар ўрнига уларнинг номинал қийматига тенг суммада А.с.лар бериш мумкин. А.с. амалдаги қонунчиликка асосан ёпиқ акциядорлик жамиятлари акциядорларига берилади. Чунки ёпиқ акциядорлик жамиятининг акциялари фақат эгаси ёзиладиган акциялар бўлиши мумкин, уларни бошқа шахсга ўтказиш тартиби уставда белгилаб қўйилади. Бундан ташқари, акциядорлар миқдори амалдаги қонунчиликка асосан чекланганлиги боис уларнинг ҳар бирига қўлидаги жами акцияга мутаносиб ҳолда А.с. берилиб, акцияга эгалик расмийлаштирилиши мумкин. Шунингдек, айрим давлат акциядорлик компанияларида, агар акциялар 100 фоиз давлатга тегишли бўладиган бўлса, у ҳолда акция ... Батафсил »

АКЦИЗ СОЛИҒИ – қўшимча қиймат солиғини солиш базасида ва нархида ҳисобга олинадиган билвосита солиқ кўринишида бюджетга тўланадиган (ундириладиган) соф даромаднинг қисми. А.с. ставкалари ва акциз тўланадиган товарлар рўйхати ЎзР Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланади ва солиқ тўловчиларга Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ва Давлат солиқ қўмитаси томонидан белгиланган тартибда етказилади. А.с. тўловчилари деб, мулк шаклидан қатъи назар, акциз тўланадиган товарлар ишлаб чиқарувчи юридик шахслар ҳисобланади. Акцизланадиган товарлар учун солиқ солиш объекти бўлиб: алкоголли маҳсулотлар бўйича унга нисбатан қатъий солиқ ставкалари белгиланган, сотилган ... Батафсил »