Xushnudbek.uz

ЁПИҚ АКЦИЯДОРЛИК ЖАМИЯТИ – акциялари фақат ўзининг муассислари орасида ёки олдиндан белгилаб қўйиладиган бошқа шахслар доирасида тақсимланадиган акциядорлар жамияти ёпиқ акциядорлар жамияти ҳисобланади. Бундай жамият ўзи чиқарадиган акцияларга очиқ обуна ўтказишга ёки уларни сотиб олиш учун чекланмаган доирадаги шахсларга бошқача тарзда тавсия этишга ҳақли эмас. Ёпиқ акциядорлар жамияти иштирокчиларининг сони қонун б-н белгилаб қўйилган миқдордан ошмаслиги керак. Бу сон белгиланган миқдордан ошиб кетган ҳолда у бир й. ичида очиқ акциядорлар жамиятига айлантирилиши, ушбу муддат тамом бўлганидан кейин эса, агар акциядорлар ... Батафсил »

ЁНДИРУВЧИ ПИСТОН – ургич урилиши натижасида ёниб, патрон порох зарядининг ёнишига сабаб бўлувчи, патроннинг орқа қисмида жойлашган, мис қобиққа босиб жойлаштирилган ёнувчи таркибли мослама, патроннинг асосий қисмларидан бири. Ёндирувчи пистоннинг икки тури маълум: сандони ичкарида жойлашган, мас., қоғоз гильзалар учун мўлжалланган жевело пистони ва сандонсиз, яъни тубида ёндирувчи таркиби бўлган металл қалпоқча шаклидаги центрабой пистони. (муал. – А.Норбоев) Батафсил »

ЁНДИРУВЧИ БИРИКМАЛАР – турли ёндирувчи ўқ–дорилар (бомба, мина, снаряд, ўқ ва ҳ.к.) учун ишлатиладиган ёқилғи м. ёки уларнинг аралашмаси. Ёндирувчи бирикмалар икки турга бўлинади: 1) оксидловчи бирикмалар металл оксидлари б-н нитратлар ёки перхлоратлар, мас., термитлар; 2) таркибида оксидловчилари бўлмаган ва ҳаводаги кислород ҳисобига ёниб кетувчи бирикмалар, мас., қуюқлаштирилган нефть маҳсулотлари, таркибида 90% магний, фосфор ва ҳ.к.и бўлган электрон қотишмаси. (муал. – А.Норбоев) Батафсил »

ЁНДИРИШ МОСЛАМАЛАРИ – ўточар қуролнинг милида жойлашган патрон гильзаси ичидаги порохни ёндириш учун – қуролнинг учинчи асосий элементи ёндириш мосламаси ёки отиш механизми хизмат қилади. Экспертиза амалиётида қуйидаги ёндириш мосламалари учраб туради: термик, учқунли, механик ва электрик. Термик ёндириш мосламалари – ўточар қурол ихтиро қилингандан буён ишлатилиб келинади ва милнинг орқа кесими томонида жойлашган ёндириш туйнукчасидан иборат. Бу каби ёндириш мосламаси бўлган қуроллар милига аввал порох заряди, кейин пиж, сўнг ўқ солинади. Ўқни отиш учун милдаги порох ёндириш туйнукчаси орқали ... Батафсил »

ЁНҒИН ХАВФСИЗЛИГИ ҚОИДАЛАРИНИ БУЗИШ – ёнғин хавфсизлиги қоидаларининг шу қоидалар бажарилиши учун масъул бўлган шахс томонидан бузилиши баданга ўртача оғир ёки оғир шикаст етказилишига олиб келишида ифодаланади. Ёнғин хавфсизлиги қоидалари – ёнғинларнинг олдини олишга қаратилган талаблар, меьёрлар ва стандартларга риоя қилиш тартибини белгиловчи муайян қоидаларининг мажмуидир. МЖТК 211-м.га биноан, корхоналарда, муассасаларда, ташкилотларда, жамоат жойларида, омборхона биноларида, ётоқхоналар ва турар жойларда, шунингдек, тегишли объектларни лойиҳалаштириш, қуриш ва қайта қуриш чоғида ёнғин хавфсизлиги қоидаларини бузиш ёки ёнғинга қарши инвентарлар, ускуналар, ёнғинни аниқлаш ... Батафсил »

ЕНГИЛРОҚ ИШГА ЎТКАЗИШ – меҳнат жароҳати олганлиги, ҳомиладорлиги, икки ёшга етмаган боласи борлиги туфайли енгилроқ ишга ўтказиш тиббий даволаш муассасаси тавсиясига кўра, ногиронларни енгилроқ ишга ўтказиш эса – ТМЭК тавсиясига кўра амалга оширилади. Ушбу ҳолларда енгилроқ ишга ўтказилган ва бу давр учун иш ҳақи тўлаш қонун ҳужжатларига асосан амалга оширилади. Турмушда жароҳатланиш ёки касалликка чалиниш юз берганида ҳам бажарадиган вазифасига мос ҳақ тўлаш шарти б-н тиббий хулоса асосида ҳам енгилроқ ишга ўтказилиши мумкин. Енгилроқ ишга ўтказиш тегишли ҳужжатларга кўра иш ... Батафсил »

ЕНГИЛ ТАН ЖАРОҲАТИ ЕТКАЗИШ – МЖКнинг 52-м.га биноан, эҳтиётсизлик орқасида е.т.ж.е. – энг кам иш ҳақининг бир бараваридан икки бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади. Қасддан е.т.ж.е., бу ҳаракат соғлиқнинг қисқа муддат ёмонлашувига ёки меҳнат қобилиятини унча кўп давом этмайдиган турғун тарзда йўқотишга олиб келмаган бўлса, – энг кам иш ҳақининг икки бараваридан тўрт бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади. Эҳтиётсизлик орқасида е.т.ж.е. қуйидаги ҳолларда содир бўлади: а) ҳаракат эҳтиётсизлик б-н содир этилганлиги ва жабрланувчининг соғлиғига зарар етказганлиги, буни ҳуқуқбузар ... Батафсил »

ЕНГИБ БЎЛМАС КУЧ – фуқаролик ҳуқуқида шартнома талабларининг бажармаслигига олиб келадиган фавқулодда ва муқаррар холларнинг вужудга келиши. ФКнинг 333-м.га мувофиқ, қонунда ёки шартномада бошқача тартиб назарда тутилган бўлмаса, тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишда мажбуриятни бажармаган ёки лозим даражада бажармаган шахс мажбуриятни лозим даражада бажаришга енгиб бўлмайдиган куч, яъни фавқулодда ва муайян шароитларда олдини олиб бўлмайдиган куч, яъни фавқулодда ва муайян шароитларда олдини олиб бўлмайдиган вазиятлар (форс–мажор) туфайли имкон бўлмаганлигини исботлай олмаса, жавобгар бўлади. (муал. – Ф.Маъмуров) Батафсил »

ЁЛЛАНУВЧИ – қуролли тўқнашувда жанг қилиш учун ҳарбий ҳаракатлар жойида ёки чет элдан махсус ёлланган, мазкур тарафнинг қуролли кучлари шахсий таркибига кирувчи шундай даража ва вазифадаги комбатант (ҳарбий ҳаракатларда бевосита қатнашувчиники)дан анча ортиқ ҳақ ваъда қилиниб шахсий наф олиш истагида бўлган шахс сифатида тўқнашувчи тарафларнинг фуқароси бўлмаган, тўқнашувчи тараф назорат қилаётган ҳудудда доимий яшамайдиган; тўқнашувчи тарафнинг қуролли кучлари шахсий таркибига кирмайдиган, давлат томонидан юборилмаган, унинг қуролли кучлари таркибига кирувчи шахс саналмайдиган шахс. 1976 й. 30 ноя.да №31/34–резолюциясида БМТ яна бир ... Батафсил »

ЁЛЛАНИШ – тўқнашувчи (урушувчи) мамлакат фуқароси ёки ҳарбий хизматчиси бўлмаган ёхуд тўқнашувчи тараф томонидан назорат қилинаётган ҳудудда доимий яшамайдиган ёки қуролли кучлар таркибида расмий мажбуриятларни бажариш учун ҳеч бир давлат томонидан ваколат берилмаган шахснинг чет давлат ҳудудида ёки тарафида қуролли тўқнашувда ёки ҳарбий ҳаракатларда қатнашиши. БМТ Бош Ассамблеяси Котибияти, Хавфсизлик Кенгаши қиёфасидаги жаҳон ҳамжамияти бир неча бор ёлланиш амалиётини қоралаб, айбдор шахсларни жавобгарликка тортишни талаб қилган. 1961 й. 24 ноя.даги БМТ Хавфсизлик Кенгаши резолюциясида БМТ назорати остида бўлмайдиган барча чет ... Батафсил »