“Г” ҳарфи

ГАБИТОЛОГИЯ (юнонча “гомо” – инсон, “логос” – ўқийман), ўрганаман деган тушунчани англатади. Криминалистика техникасида инсоннинг ташқи кўриниш белгиларни ўрганувчи соҳа.…

ГАНГСТЕР (инглизча “тўда, босқинчи”) – жиноий дўқ-пўписа, товламачилик, одам ўлдириш ва ўғирлаш каби ишлар б-н шуғулланувчи босқинчилар тўдасининг иштирокчиси. (муал.…

ГАРОВ – 1) мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлаш усули. Унга кўра бир шахс ўз мажбуриятларини таъминлаш учун бошқа шахсга мол-мулкни ёки унга…

ГАРОВ МАЖБУРИЯТИ – гаров б-н таьминланган мажбуриятни бажармаган ҳолларда қўйилган мулк қийматидан талаб қилиш б-н имтиёзли қониқиш олиш ҳуқуқини тасдиқловчи…

ГАРОВ НАРСАСИ – ҳар қандай мол-мулк, шу жумладан, ашёлар ва мулкий ҳуқуқлар (талаблар) г.н. бўлиши мумкин, муомаладан чиқарилган мол-мулк, кредиторнинг…

ГАРОВ СЕРТИФИКАТИ – товарларни жўнатишда ёзиладиган ўтказиш векселига илова қилинадиган ҳужжат. (муал. - И.Зокиров)

ГАРОВ СИФАТИДА ТУТҚУНЛИККА ОЛИШ – шахсни тутқунликка олиб, давлат, халқаро ташкилот, жисмоний ёки юридик шахсдан бирон–бир ҳаракат содир этиш ёки…

ГАРОВ ҲУҚУҚИ – бир шахснинг мажбуриятларни таъминлаш учун бошқа шахсга мол-мулкка оид ҳуқуқини беришини тартибга солувчи ҳуқуқий меъёрлар мажмуи. Ўзбекистонда…

ГАРОВГА ОЛИШ – 1979 й. БМТнинг Бош Ассамблеясида Г.о.га қарши кураш тўғрисидаги конвенция қабул қилинган. Шахсни ушлаб туриш, уни ўлдириш…

ГАРОВГА ОЛУВЧИ – гаров шартномасида тарафлардан бири. Унга кўра, қарздор гаров б-н таъминланган мажбуриятни бажармаган тақдирда, кредитор талабларини гаровга қўйилган…

ГАРОВГА ҚЎЮВЧИ – гаров шартномасида тарафлардан бири. Қарздорнинг ўзи ҳам, учинчи шахс ҳам гаровга қўювчи бўлиши мумкин. Ашёнинг мулкдоpи ашёни…

ГАСТРОЛЁР ЖИНОЯТЧИЛАР – криминалогияда тактика нуқтаи назаридан жиноятчиликни ўз турар жойларидан ташқарида содир этадиган ёхуд ўзларининг профессионал ҳаракатчанлиги туфайли узоқ…

ГЕНЕРАЛ–ГУБЕРНАТОР – Британия монархининг ҳамкорлик таркибига кирадиган бошқарувнинг монархия шакли сақланиб қолган давлатлардаги олий вакили. Британия қироли (қироличаси) томонидан ҳамкорлик…

ГЕНОЦИД – инсониятга қарши жиноят, миллат, элат, уруғ, қаб-ни тугатиш. Бирор–бир миллий, этник, ирқий ёки диний гуруҳни қириб ташлаш, шу…

ГЕРБ (немисча – мерос) – бирон-бир мамлакат ёки ҳудуднинг сиёсий ва тарихий характердаги ғоялари мажмуасини ўзига хос табиий ва хўжалик…

ГЕРБ БЕЛГИСИ – тижорат ва молия ҳужжатлари. Шартномалар, векселлар, чеклар ва махсус маркалар тузиш учун мўлжалланган махсус бланк. Давлат уларни…

ГЕРБЛИ ГУВОҲНОМАЛАР – фуқаролик ҳолати далолатнома ёзувлари асосида тартиб рақами ва серияси бўлган, фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш органининг муҳри ва…

ГИДРОТЕХНИКА ИНШООТЛАРИ – сув оқимини бошқариш, тартибга солиш ва оқим кучидан фойдаланиш мақсадида ўрнатилган технологик ва муҳандислик иншоотлари. Г.и.га тўғонлар…

ГИЛЬЗА – патроннинг барча қисмларини бирлаштирувчи қисм. Г. шаклига кўра, цилиндрсимон, бутилкасимон ва конуссимон бўлади. Цилиндрсимон ва конуссимон Г. порох…

ГИПОТЕНАР – қўл кафтида кичик бармоқни ишлатадиган бир гуруҳ мушаклар ҳосил қилган тепалик. Г. кафтнинг бошқа қисмларига қараганда хилма хил…

ГИПОТЕЗА – ҳуқуқ нормасида белгиланадиган қоида қандай шароит ва ҳолатда ким томонидан амалга оширилиши кўрсатилади. Гипотеза ҳуқуқ нормасининг бир қисми…

ГИПСЛИ ҚУЙМА ҚОЛИП – ҳодиса содир бўлган жойда кўпинча оёқ кийим тагчармидан, автотранспорт шинаси протекторидан тупроқ, қум, лойларда қоладиган ботиқ…

ГИЁҲВАНДЛИК – эйфорик, тинчлантирувчи, оғриқ қолдирувчи, ухлатадиган, банги қилувчи ёки қўзғатувчи табиий ва синтетик моддаларга патологик мойил бўлиш. Г. воситани…

ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ – алоҳида рўйхатга киритилган ва назоратга олинадиган, келиб чиқиши синтетик ёки табиий модда таркибида гиёҳвандлик моддаси бўлган препаратлар…

ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИ, ПСИХОТРОП МОДДАЛАР ВА ПРЕКУРСОРЛАР БИЛАН МУОМАЛА ҚИЛИШ – ЎзРнинг 1999 й. 19 авг. “Гиёҳвандлик воситалари ва психотроп моддалар…

ГИЁҲВАНДЛИК ВОСИТАЛАРИНИНГ ҚОНУНГА ХИЛОФ МУОМАЛАСИ БИЛАН БОҒЛИҚ ЖИНОЯТЧИЛИКНИНГ КРИМИНОЛОГИК ТАВСИФИ – аҳолининг гиёҳвандлик воситалари истеъмол қилишга берилиши жисмоний, руҳий ва…

ГИЁҲВАНДЛИК ЁКИ ПСИХОТРОП МОДДАЛАРНИ ЎҒИРЛАШ – гиёҳвандлик воситалари ёки психотроп м.ни яширин йўл б-н ўзганинг эгалигидан ғайриқонуний равишда текинга эгаллаб…

ГЛОБАЛ КОНТРАКТ – томонларнинг кенг диапазондаги ўзаро мажбуриятлари ва бундай мажбуриятларнинг умумий суммаси кўрсатилган контракт. (муал. - С.Бобоқулов)

ГОГЕНБАХ–БИШОФ МЕТОДИ – мутаносиб сайлов тизимида мандатларни тақсимлаш методи. Биринчи марта 1888 й.да Базель университетининг профессори Э.Гогенбах–Бишоф томонидан таклиф этилган.…

ГОРИЗОНТАЛ УЗОҚЛИК – ўқнинг учиш нуқтасидан то нишонгача бўлган масофанинг қурол горизонтига мос қисми, Г.у. снаряднинг ҳаводаги учиш траекторияси Г.у.…

ГРАФЛИК (инглизча - county) – АҚШ, Буюк Британия, Канада ва айрим бошқа мамлакатларда маъмурий–ҳудудий бирлик. (муал. - С.Хидиров)

ГРАФОЛОГИЯ – хатшунослик тадқиқоти тарихидаги оқимлардан бири. Г. қўлёзма асосида уни ёзган шахснинг жисмоний ва ақлий хусусиятларини аниқлашдан иборатдир. Инсоннинг…

ГРАНТ (инглизча – ҳадя, субсидия, стипендия) – муайян илмий тадқиқотларни ўтказиш учун фуқаролар ва юридик шахслар, жумладан, хорижий фуқаролар ва…

ГРИФ – 1) имзо ёки бирон–бир бошқа матн нусхаси туширилган муҳр, штемпель, шунингдек, ана шундай муҳр ёки штемпелнинг ҳужжатдаги изи…

ГУБЕРНАТОР – қатор давлатларда ҳудудий бирликларда сайланадиган ёки тайинланадиган юқори маъмурий шахс. Қоидага кўра, Г. федерация штатлари ва б. субъектларида…

ГУДВИЛ – компаниянинг активи сифатида баҳоланиши ва махсус ҳисобвараққа киритилиши мумкин бўлган унинг нуфузи, ишбилармонлик обрўси. Мустақил бозор қийматига эмас…

ГУМОН ҚИЛИНУВЧИ – жиноят содир этгани тўғрисида маълумотлар бор бўлса-да, бу маълумотлар уни ишда айбланувчи тариқасида иштирок этишга жалб қилиш…

ГУМОН ҚИЛИНУВЧИНИНГ ҲУҚУҚ ВА МАЖБУРИЯТЛАРИ – гумон қилинувчи ўзининг қандай жиноят содир этганликда гумон қилинаётганлигини билиш; ушланганидан кейин йигирма тўрт…

ГУРУҲЛИ ИДЕНТИФИКАЦИЯ – объектларнинг умумий белги ва хусусиятлари асосида уларнинг маълум гуруҳга тегишли эканини белгилаш. Моддий объектлар тузилиши бўйича турдаги…

ГУВОҲ – муайян жиноят, фуқаролик, хўжалик ёки маъмурий иш учун аҳамиятли ҳолатлар тўғрисида маълумотга эга бўлган ва гувоҳлик бериш учун…

ГУВОҲЛАНТИРИШ – шахснинг баданини, кийимини кўздан кечириш, тиббий кўрикдан ўтказиш. Г. тергов ҳаракати. Жиноятдан жабрланган, жиноятни содир қилишда гумон қилинган…

ГУВОҲЛИК КЎРСАТУВЛАРИ – фактларни тўғри англаш (қабул қила билиш) ва улар тўғрисида кўрсатувлар беришга қобилиятли бўлиш–бўлмаслик ҳар сафар аниқланади. Чунончи…

ГУВОҲНИ СЎРОҚ ҚИЛИШ – гувоҳ суриштирувчига, терговчига, прокурорга ва судга чақирув қоғози б-н чақирилади. Сўроқ қилиш олдидан гувоҳдан унинг фамилияси,…

ГУВОҲНИНГ ҲУҚУҚ ВА МАЖБУРИЯТЛАРИ – гувоҳ: сўроқ юритилаётган тилни билмаса ёки етарлича билмаса, ўз она тилида кўрсатувлар бериш ва бу…

ГУВОҲНОМА - 1) юридик фактларни (мас., бола туғилганини, никоҳ бекор қилинганини) тасдиқловчи ҳужжат. Г . шакли ва белгилари тегишли ҳуқуқий…