“Е” ҳарфи

ЕНГИБ БЎЛМАС КУЧ – фуқаролик ҳуқуқида шартнома талабларининг бажармаслигига олиб келадиган фавқулодда ва муқаррар холларнинг вужудга келиши. ФКнинг 333-м.га мувофиқ,…

ЕНГИЛ ТАН ЖАРОҲАТИ ЕТКАЗИШ – МЖКнинг 52-м.га биноан, эҳтиётсизлик орқасида е.т.ж.е. – энг кам иш ҳақининг бир бараваридан икки бараваригача…

ЕНГИЛРОҚ ИШГА ЎТКАЗИШ – меҳнат жароҳати олганлиги, ҳомиладорлиги, икки ёшга етмаган боласи борлиги туфайли енгилроқ ишга ўтказиш тиббий даволаш муассасаси…

ЕР ҚАЪРИ – ер қобиғининг тупроқ қатламидан қуйида жойлашган, тупроқ қатлами бўлмаганда эса ер юзасидан ёки сув объектлари тубидан қуйида…

ЕР ҚАЪРИНИ ГЕОЛОГИК ЖИҲАТДАН ЎРГАНИШ – ЎзР ҳудудини минтақавий геологик жиҳатдан ўрганишни, фойдали қазилма конларини аниқлаш, чамалаш ва қидиришни, улардаги…

ЕР КАДАСТРИ ХАРИТАЛАРИ ВА ПЛАНЛАРИ – ер кадастри тўғрисидаги ахборот ва маълумотларни ифода қилишнинг қоғоз ва пластиклар ёки электрон воситалар…

ЕР КОДЕКСИ – ЎзР Олий Мажлисининг 1998 й. 30 апр.даги 1–чақириқ IX сессиясида қабул қилинган қонунлар мажмуаси. Унинг асосий вазифалари…

ЕР МОНИТОРИНГИ – (лотинча monitor – кузатиш, назоратлаш, бошқариш). Ер таркибидаги ўзгаришларни ўз вақтида аниқлаш, ерларга баҳо бериш, салбий жараёнларнинг…

ЕР МОНИТОРИНГИ ОБЪЕКТЛАРИ – махсус ваколатли давлат органларининг доимий кузатувида бўлган ер фонди ва унинг элементлари. Ер фонди элементларига: қишлоқ…

ЕР МОНИТОРИНГИ ТУРЛАРИ – ер мониторингини олиб боришнинг вақти ва унинг қайтарилиш муддатига қараб қуйидаги турларга ажратилади: таянч – бошланғич…

ЕР МОНИТОРИНГИНИНГ МЕТОДЛАРИ – ер муносабати қатнашчиларининг ер ресурсларини муҳофаза қилиш ва улардан фойдаланишни кузатиб боришни амалга ошириш усуллари. Ер…

ЕР НАЗОРАТИ – ер ресурсларини муҳофаза қилиш ва улардан оқилона фойдаланишга қаратилган ер қонун ҳужжатлари нормаларидаги талабларни давлат органлари, жамоат…

ЕР СЕРВИТУТИ – ўзганинг ер участкасидан чекланган тарзда фойдаланиш, қўшни, чегарадош бўлган бир ёки бир неча ер участкаларидан чекланган тарзда…

ЕР СИФАТИ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ МЕЪЁРЛАРИ – ерга инсон хўжалик фаолиятининг физик, кимёвий ва биологик таъсир кўрсатишнинг максимал ёки минимал…

ЕР СОЛИҒИ - ер эгалари мулкдорлари ва фойдаланувчиларидан ердан фойдаланганлик учун ундириладиган энг асосий ҳақ шаклларидан бири. Юридик ва жисмоний…

ЕР СОЛИҒИ БЎЙИЧА ИМТИЁЗЛАР – ер солиғи ундирилмайдиган ёки ердан фойдаланганлик учун солиққа тортилмайдиган айрим тоифадаги ер участкалари ҳамда маълум…

ЕР СОЛИҒИ ТЎЛАШДАН ОЗОД ҚИЛУВЧИ ИМТИЁЗЛАР - баъзи тоифадаги юридик ва жисмоний шахсларга берилган. Қуйидаги юридик шахслар ер солиғи тўлашдан…

ЕР ТУЗИШ – ерлардан фойдаланиш ва уларни муҳофаза қилишни ташкил этишга, ер ресурсларини ҳисобга олиш ва баҳолашга, қулай экологик муҳитни…

ЕР ҲУҚУҚБУЗАРЛИГИ – ер ҳуқуқи нормаларига қарама–қарши бўлган айбли хатти-ҳаракат ёки ҳаракатсизлик. Ердан фойдаланиш ҳуқуқи қоидаларини бузувчилар, яъни ҳуқуқбузарлик субъектлари…

ЕР ҲУҚУҚИ – ер ресурсларини эгаллаш, фойдаланиш ва тасарруф этиш, уларни муҳофаза этиш ва оқилона фойдаланиш бўйича муносабатларни тартибга солувчи…

ЕР ҲУҚУҚИ ИНСТИТУТЛАРИ - гуруҳланганда тартибга солувчи ва муҳофаза қилувчи и-тларга бўлинади. Улар таркиби бўйича оддий ёки мураккабга бўлинади. Ер…

ЕР ҲУҚУҚИ ПРИНЦИПЛАРИ – кенг маънода ер бериш, ундан оқилона фойдаланиш ва уни муҳофаза қилишдаги кишиларнинг йўллантирувчи ҳаракат қоидалари, тор…

ЕР ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАР ТАЪРИФИ – ер қонунчилигини тартибга солиш ва ҳуқуқий муҳофаза қилиш функцияларини кучайтириш мақсадидаги ҳуқуқий кўрсатгич нормаларини ёзиш…

ЕР УЧАСТКАЛАРИГА БЎЛГАН ҲУҚУҚНИ КАФОЛАТЛАШ – ердан фойдаланувчи, эгаллаб турувчи, ижарачи ва мулкдорларни ер участкасига нисбатан бўлган ҳуқуқларини ҳимоя қилишни…

ЕР УЧАСТКАЛАРИГА НИСБАТАН АШЁВИЙ ҲУҚУҚ – ер участкаларини давлат томонидан юридик ва жисмоний шахсларга мулк ҳуқуқи, хўжалик юритиш, умрбод эгалик…

ЕР УЧАСТКАЛАРИНИ ХУСУСИЙЛАШТИРИШ – ер участкаларини давлат мулкидан фуқаролар (жисмоний шахс)лар ва юридик шахсларга доимий (муддатсиз) фойдаланиш, умрбод эгалик қилиш…

ЕР УЧАСТКАЛАРИНИ ОЛДИ–СОТДИ ҚИЛИШ – ер участкасининг олди–сотди шартномасига мувофиқ бевосита тўғридан–тўғри ёки билвосита бошқа шаклга ўтиши. ЎзР ер қонунчилигига…

ЕР УЧАСТКАЛАРИНИ ОЛИБ ҚЎЙИШ – ЕКнинг 36-м.да назарда тутилган ҳолларда, шунингдек, ер тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бузилган бошқа ҳолларда ердан фойдаланишни…

ЕР УЧАСТКАСИ – ер фондининг қайд этилган чегарага, майдонга, жойлашиш манзилига, ҳуқуқий ҳолатига ҳамда ер участкасига бўлган ҳуқуқларнинг давлат ер…

ЕР УЧАСТКАСИДАН ФОЙДАЛАНИШ – хўжалик ва б. мақсадларда юридик ва жисмоний шахсларга ер участкасининг фойдаланиш учун берилиши. Ер ҳуқуқида ер…

ЕР УЧАСТКАСИГА БЎЛГАН ҲУҚУҚЛАРНИ БЕКОР ҚИЛИШ – ер участкасига ёки унинг бир қисмига эгалик қилиш ёхуд ундан доимий ёки муддатли…

ЕР УЧАСТКАСИГА БЎЛГАН ҲУҚУҚНИНГ ВУЖУДГА КЕЛИШИ – юридик ва жисмоний шахсларнинг ер участкасини мулк сифатида фойдаланиш ёки ижара олиш ҳуқуқи.…

ЕР УЧАСТКАСИГА ДОИМИЙ ЭГАЛИК ҚИЛИШ ВА УНДАН ФОЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИ – ЕКга асосан, ер майдонларидан доимий ва муддатли (вақтинча) эгалик қилиш…

ЕР УЧАСТКАСИГА МЕРОС ҚИЛИБ ҚОЛДИРИЛАДИГАН УМРБОД ЭГАЛИК ҚИЛИШ ҲУҚУҚИ деҳқон хўжалиги юритиш, якка тартибда уй–жой қуриш, жамоа боғдорчилиги ва узумчилиги…

ЕР УЧАСТКАСИГА НИСБАТАН МУЛК ҲУҚУҚИ – ер участкаларини ашёвий ҳуқуқ сифатида субъектларининг ер муносабатлари мулкига айланиши. Ер участкасидан муддатли (вақтинчалик)…

ЕР УЧАСТКАСИНИ ДАВЛАТ РЎЙХАТИГА ОЛИШ – маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан ер участкасига бўлган ҳуқуқни давлат реестрига киритилиши. Давлат реестри…

ЕР УЧАСТКАСИНИ ДАВЛАТ ВА ЖАМОАТ ЭҲТИЁЖЛАРИ УЧУН ОЛИБ ҚЎЙИШ – давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун туман, ш., вилоят ёхуд Вазирлар…

ЕР УЧАСТКАСИНИ САҚЛАШ – ер қонунчилигига биноан ер участкасини маълум бир хўжалик чораларини кўриш ёки тақиқлаш орқали сақлаб қолиш. ЕКнинг…

ЕР УЧАСТКАСИНИ ТАВСИФЛАШ – маълум бир ер участкаси бўйича керакли бўлган маълумотларни тўплаш ва умумлаштириш. Меъёрий–ҳуқуқий ҳужжатларга биноан ер участкасининг…

ЕР УЧУН ҲАҚ ТЎЛАШ – ўз мулкида, эгалигида ёки фойдаланишида бўлган ер участкаларига юридик ва жисмоний шахсларнинг мажбурий тўловлари (СКнинг…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ – фуқаролик ва ер ҳуқуқида қишлоқ хўжалиги чиқарилиши б-н боғлиқ бўлмаган ердан асосий мақсадда фойдаланишнинг юридик шаклларидан бири.…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ ЛИМИТЛАРИ – ерга оид ҳуқуқий муносабат субъектларига, уларни хўжалик ва б. мақсадларда фойдаланиш учун ер участкасининг майдонини маҳаллий…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ МАЖБУРИЯТЛАРИ – ЕКнинг 40-м.да белгиланган нормаларга биноан, ердан фойдаланувчилар, ер эгалари, ижарачилар мулкдорларнинг ўзига бириктирилган ер участкаларидан оқилона…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИДАН МАҲРУМ ҚИЛИШ – ерни қайтариб олиш орқали ер участкасидан фойдаланувчилар, эгалловчилар, ижа–рачилар ва мулкдорларни ердан фойдаланиш ҳуқуқининг…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИНИ БУЗИШ – давлатнинг ерга нисбатан бўлган мулк ҳуқуқига қарши қаратилган, ердан фойдаланувчиларнинг манфаатларига зид бўлган, ердан оқилона…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНИШ ҲУҚУҚИНИ ЧЕКЛАШ – ер эгалари, ердан фойдаланувчилар, ижарачилар ва мулкдорларнинг ер участкасига бўлган ҳуқуқларини давлат, атроф–муҳитни муҳофаза қилиш,…

ЕРДАН ФОЙДАЛАНУВЧИЛАР – ерни муддатсиз узоқ муддатли ва вақтинча фойдаланишга олувчи шахс. (муал. - М.Усмонов)

ЕРДАН ХУСУСИЙ МУЛК АСОСИДА ФОЙДАЛАНИШ - кўчмас мулк жойлашган ер участкаларини сотиб олиш асосида вужудга келадиган тасарруф қилиш, эгалик қилиш…

ЕРГА НИСБАТАН МУЛК ҲУҚУҚИ – давлат ёки шахснинг ўзига тегишли бўлган ер тоифаси ёки участкасидан ўз хоҳишича ва ўз манфаатларини…

ЕРГА ОИД МУНОСАБАТЛАРНИ ДАВЛАТ ТОМОНИДАН ТАРТИБГА СОЛИШ – иқтисодий–ҳуқуқий чораларни қўллаш орқали республика ер фондини муҳофаза қилиш ва ундан оқилона…

ЕРГА ОИД ҲУҚУҚИЙ МУНОСАБАТЛАР – ер бериш, уни муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш юзасидан давлат органлари, юри­дик шахслар ва фуқаролар…

ЕРГА ОИД ҲУҚУҚИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ОБЪЕКТЛАРИ – фойдаланилиши ва муҳофаза этилиши ер ҳуқуқи нормалари орқали тартибга солинадиган маълум бир ер фонди…

ЕРГА ОИД ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАР ЖАРАЁНИ – ерга оид қонунларнинг ҳаракат жараёнларини белгиловчи нормаларнинг ички элементлари. Ерга оид ҳуқуқий жараёнлар қуйидаги…

ЕРГА ОИД ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАРНИНГ ТУЗИЛИШИ – ерга оид ҳуқуқий нормаларнинг ички мазмунига қараб ажратилиши. Улар қуйидаги тузилишга эга: гипотеза –…

ЕРЛАРНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ – ерлардан белгиланган мақсадда ва оқилона фойдаланиш, тупроқ унумдорлигини ҳамда ўрмон фонди ерларининг самарадорлигини тиклаш ва ошириш,…

ЕРЛАРНИ МУҲОФАЗА ҚИЛИШНИ ИҚТИСОДИЙ РАҒБАТЛАНТИРИШ ТАДБИРЛАРИ – тупроқ унумдорлигини сақлаш ва унинг қайта ишлаб чиқариш қобилиятини тиклаш ҳамда ерларни салбий…

ЕРЛАРНИ ТУБДАН МЕЛИОРАЦИЯ ҚИЛИШ – гидро–ўрмон–агротехник мелиоратив (яхшилаш) усулларини қўллаш орқали қишлоқ ва ўрмон хўжалиги мақсадлари учун ўзлаштирилган техноген, эрозияга…

ЕРЛАРНИ ҲУҚУҚИЙ МУҲОФАЗА ҚИЛИШ – жамиятнинг экологик хавфсизлиги ва экологик тизимлар ҳолатини белгиловчи ер фондини сақлаб қолишга қаратилган ҳуқуқий нормаларни…

ЕРЛАРНИНГ ИФЛОСЛАНИШИ – ерларга салбий таъсир қилувчи ва уларга ёт бўлган физик, кимёвий ва биологик м.нинг қўшилиши. Унинг натижасида ер…

ЕРЛАРНИНГ РЕКУЛЬТИВАЦИЯСИ – техноген бузилган ерларда тупроқ унумдорлиги, ер ҳолати ва ўсимлик дунёсини тиклашга йўналтирилган тадбирлар тизими. Фан ва амалиётда…

ЕРЛАРНИНГ ШЎРЛАНИШИ – ернинг энг устки тупроқ қатламида сувда тез эрувчан тузларнинг йиғилиши жараёни. Унинг оқибатида тупроқдаги фойдали микроорганизмлар ва…

ЕВРОВАЛЮТА БОЗОРИ – узоқ ва ўрта муддатли кредитлар халқаро бозори, миллий валюталар б-н улар келиб чиққан мамлакат ҳудудидан ташқарида амалга…

ЁРДАМЧИ – жиноят содир этилишига ўз маслаҳатлари, кўрсатмалари б-н, воситалар бериш ёки тўсиқларни йуқотиш б-н кўмаклашган, шунингдек, жиноятчини, жиноят содир…